Book Title: Trikalik Atma Vigyan
Author(s): Pannalal Jagjivandas Gandhi, Bansilal Hiralal Kapadia
Publisher: Girishbhai Tarachand Mehta
View full book text
________________
૩૪૮ એ નથી અને કામના કાંઈ છે નહિ તેથી બ્રહ્મચર્ય સહજ જ બને છે.
આમ ચારિત્રાચારની પાલનાથી અસત્ આરંભ અને પરિગ્રહના પાપમાંથી મુકિત મળે છે તેનું જિનકલ્પના લક્ષે સામાયિક વ્રતના પાલનથી સેવન કરવું જોઈએ.
અત્રે એક સ્પષ્ટતા એ કરવાની કે જૈન ધર્મ એટલે અહિંસાધર્મ” એવી જે માન્યતા છે તે બરાબર નથી. વાસ્તવિક તે જૈન ધર્મ એ પંચાચાર ધર્મ છે અને અહિંસા એ તે પંચાચાર ધર્મના ભેદ ચારિત્રાચારને એક પેટા– ભેદ છે.
ચેથી તપાચારની પ્રતિજ્ઞા એ છે કે જે શરીર હું નથી તે ઈન્દ્રિયોનું સુખ સાચું ન હોય અને તે તે મારુ
ક્યાંથી હોય ? આહાર ત્યાગ એ તપાચારને સંકલ્પ છે. તપાચારની શરૂઆત નવકારશીથી છે અને પૂર્ણાહુતિ અનશ નથી છે અને તેના ફળસ્વરૂપે પરાકાષ્ઠામાં અણાહારી પદ અર્થાત્ પૂર્ણ કામ અવસ્થા, પૂર્ણ તૃપ્તાવસ્થાની પ્રાપ્તિ થવી તે શીખર છે.
તપાચાર એટલે ઈચ્છા નિરોધ. નહિ કે તપ એટલે નિધિ તપ એ જીવનું લક્ષણ છે. એટલે કે જીવની શક્તિ છે અને તેથી તપનો અર્થ ઈરછા નિરોધ નહિ ઘટી શકે. હ! તપાચાર એટલે ઈચ્છાનિધિ કહી શકાય. - વર્તમાનકાળની પ્રવૃત્તિ એવી ન હોવી જોઈએ જેનું પરિણામ દુઃખ હોય પરંતુ ભૂતકાળમાં કરેલ દુષ્કૃતના પરિણામ રૂપે આવનારાં દુઃખને સ્વેચ્છાએ આવકારવા તે પરિષહ છે અને ઉપસર્ગ છે. પરિષહ સ્વયં ઊભા કરેલાં
