Book Title: Trikalik Atma Vigyan
Author(s): Pannalal Jagjivandas Gandhi, Bansilal Hiralal Kapadia
Publisher: Girishbhai Tarachand Mehta
View full book text
________________
३०१ શાતા-અશાતા વેદનીય કર્મજનિત છે તેથી તે પરાધીન છે જ્યારે પરીષહે સ્વેચ્છાએ સ્વીકારવાનાં હોય છે.
આત્માને ઉપયોગ જે પાંચે ઈનિ વિષય-કષાય ઉપર જીવ કરે છે તેને બદલે પિતાના આત્માના પ્રદેશે. ઉપર ઉપયોગ–દ્રષ્ટિ કરવાની હોય છે.
દુઃખ સમયે તે જીવ એકાંતે આત્માના પ્રદેશે સાથે ઉપગવંત રહે છે. માટે સ્વેચ્છાએ પરીષહ ઉભું કરવાનું છે જેથી આત્મપ્રદેશ ઉપર ઉપગ સ્થિર થાય તેમ જ્ઞાન દશાએ રહીએ તે ઉપસર્ગ વખતે પણ આત્મ-પ્રદેશે ઉપર ઉપર સ્થિર રહી શકે, જ્યારે સુખ વખતે વસ્તુ અને
વ્યક્તિઓ ઉપર દ્રષ્ટિ રહે છે. આમપ્રદેશ ઉપર દ્રષ્ટિ નથી રહેતી. માટે ધ્યાનના ભેદ શરીરની અંદર બતાવેલ છે. પચ્ચક્ર આદિ જેથી સ્વઆત્મ-પ્રદેશેએ દૃષ્ટિ કરી સ્થિર થવાય અને બહારની વસ્તુઓ અને વ્યક્તિઓ ઉપરની દષ્ટિ બંધ થાય,
બહાર ભગવાનની મૂર્તિ ત્રાટક કરીને દ્રષ્ટિ-સ્થિરતા પ્રાપ્ત કરીને, સ્વરૂપ પામવા માટે નિરાવરણ કરવા માટે, પિતાના આત્મ-પ્રદેશેાએ ત્રાટક કરીને સ્વમાં સ્થિર થવાનું હોય છે જ્યાંથી જ્ઞાન-દર્શન-ઉપગ નીકળે છે ત્યાં જ આપણે સ્થિર થવાનું છે. જેથી આપણા વિષય–કષાયરાગ-દ્વેષ-મેહ આદિ ભાવે પતલા પડતા જાય છેમંદતા આવે છે.
આમ–પ્રદેશે એ ઉપગનું ઘર છે, સ્વ છે. વસ્તુઓ અને વ્યક્તિએ એ ઉપગ માટે પર છે. માટે પરમાં ન
