Book Title: Trikalik Atma Vigyan
Author(s): Pannalal Jagjivandas Gandhi, Bansilal Hiralal Kapadia
Publisher: Girishbhai Tarachand Mehta
View full book text
________________
(૩૧૧
જાય છે. તેવી રીતે આગળ-આગળના ગુણસ્થાનકે પ્રદેશેદયથી અપ્રત્યાખ્યાની, પ્રત્યાખ્યાની, નિર્જરી જાય છે; ઉપયોગ માં આવ્યા વગર. સંજવલન કષાય જાય એટલે વીતરાગતા. આવે, કેવળજ્ઞાન નિરાવરણ બને છે. | મેહભાવ કરે એ વિકૃતિ છે પણ આપણી પ્રકૃતિ નથી. મેહભાવ ન કરે તે આપણી પ્રકૃતિ છે.
વર્તમાનકાળમાં આત્માના સ્વભાવની તાકાતથી જ્ઞાનદશામાં વર્તવાથી, નિર્મોહતા કરવાથી અનંતાનુબંધી, અપ્રત્યાખ્યાની, પ્રત્યાખ્યાની આદિ કષાય પ્રદેશદયથી જ નિર્જરી જાય અને વિપાકેદય સુધી આવવા ન દે આ છે ધર્મ-મેક્ષપુરુષાર્થ.
વિભાગ ઉપર સ્વભાવ વડે તાળું મારવાનું છે.
મેહનીય પ્રકૃતિમાં અનંતાનુબંધી કષાયને રસ વર્તે છે. પરંતુ જાગૃત થયેલ જ્ઞાનદશામાં વર્તાતા આત્માની તાકાત છે. અનંતાનુબંધી કષાય પ્રદેશદયથી નિર્જરી જાય છે, વિપાકેદયમાં આવતા નથી.
નિર્વિકલ્પ ઉપયોગરૂપ ચારિત્ર એ આત્માના જ્ઞાનદર્શન ઉપગમાં છે, મનેયોગમાં ભાવમનમાં મન અમન થયેલ હોય ત્યારે ભલે દેહ હોય અગર ન હોય. નિવિકલ્પ ઉપગ એટલે મનનું અમન કરવું
ચારિત્ર્ય અને તપ એ સંસારમાં સંસ્કાર અર્થથી શરૂ થાય છે અને તેની પૂર્ણાહુતિ મનને અમન કરવાથી નિર્વિકલ્પ ઉપગ (જે નિશ્ચયથી ચારિત્ર્ય છે) પામ્યાથી થાય છે. પંચ મહાવ્રત-ગાસ્થિરતા એ વચ્ચેનું ટેઈજ (વચલી અવસ્થા) છે.
