Book Title: Trikalik Atma Vigyan
Author(s): Pannalal Jagjivandas Gandhi, Bansilal Hiralal Kapadia
Publisher: Girishbhai Tarachand Mehta
View full book text
________________
૧૫૯
અવસ્થા છે—જે મસ્ત અવસ્થા છે-સહાન ૬ અવસ્થા છે— વીતરણ અવસ્થા છે. જ્યારે વિભાવદામાં, અશુદ્ધદશામાં રાગદ્વેષ, સુખ-દુઃખ, ગુણ-દોષ, પુણ્ય-પાપ, હ–શેક મિશ્રિત અવસ્થામાં હાય છે.
કેવલજ્ઞાન એક જ છે. એવું ને એવુ' જ છે, જ્યારે એક પછી બીજો ખવાતા કાળિચે એવે ને એવા ખરા પણ એ જ નહિ. નદીના પ્રવાહ એ જ પણ પાણી એનુ એ જ નાહ'. જગતનું વહેણ અનાદિ-અનંત પણ જગત એનુ એ જ નહિ. એ તાપ્રતિપળ પલટાતુ-અદલાતું સાદિ સાન્ત દશ્ય જગત છે, અંદરમાં આપણી અપૂર્ણ અવસ્થાનુ દ્રષ્ટિ જગત અર્થાત્ ભાવ જગત પણ બદલાતું અને પલટાતુ જગત છે, જેને જૈનદર્શનમાં છદ્મસ્ય અવસ્થા કહેલ છે.
પરમાત્મ તત્ત્વ દેશ (ક્ષેત્ર) અને કાળથી અતીત છે. પશુ દ્રવ્ય અને ભાવ ઉભયાત્મક છે, એક છે અને અભેદ છે જ્યારે છદ્મસ્થ સ’સારીનુ' જીવદ્રવ્ય-સ્માત્મદ્રવ્ય, ક્ષેત્ર, કાળ અને ભાવ આશ્રિત છે, જેમાં ક્ષેત્ર અને કાળ પરિવર્તનશીલ હાવાથી દ્રવ્ય અને ભાવ પણ પરિવર્તનશીલ છે જે કારણથી તે ભેદરૂપ છે.
કેવલજ્ઞાન કેવલજ્ઞાનને વેદે છે એ સ્વ સંવેદ્યરૂપ છે. કૈવલજ્ઞાની સ્વ સ્વરૂપને વેદે છે. જ્યારે પર દ્રવ્ય-ક્ષેત્ર-કાળભાવ કેવલજ્ઞાનમાં જણાય છે. (Not going to Know but come to Know) કૈમ કે તે કેવલજ્ઞાનમાં (ચિદાદેશમાં) પ્રતિષ્ઠિ`ખિત થાય છે. ચાર જ્ઞાન જ્ઞેયને જાણવા જાય છે. જ્યારે કેવલજ્ઞાનમાં સર્વ જ્ઞેયે જણાય છે. વળી તે સવ જ્ઞેયા જેવડાં તેવડાં દેખાય છે એ સિદ્ધ જ્ઞાતા
