Book Title: Trikalik Atma Vigyan
Author(s): Pannalal Jagjivandas Gandhi, Bansilal Hiralal Kapadia
Publisher: Girishbhai Tarachand Mehta
View full book text
________________
૨૨૮ વ્યક્તિ છે. એટલે હવે એવી વ્યક્તિના સંશોધનને પ્રશ્ન ઉપસ્થિત થયે. એ પ્રશ્નનો જવાબ લેગસ્સ-ચતુર્વિશતિસ્તવ -નાસ્તવ સૂત્ર છે જેમાં વર્તમાન ચેપિસિના એવિસેય તીર્થકર ભગવંતનાં નામ નિર્દેશ છે તેથી લોગસ્સ સૂત્રમાં શુદ્ધ દ્રવ્ય ગુણ અને પર્યાય ત્રણે ય ને સમાવેશ થાય છે. માટે જ કાઉસગ્નમાં લેગસ્સનો કાઉસગ્ન એ મુખ્ય ધ્યાન સાધના છે જ્યારે નમસ્કાર મહામંત્ર એ મુખ્યત્વે જપ સાધના છે.
પ્રાયઃ પ્રત્યેક મંત્રને યંત્ર હોય છે તે પ્રમાણે નમસ્કાર મહામંત્રનું યંત્ર છે જે સિદ્ધચકયંત્ર યા નવપદજી યંત્ર તરીકે પ્રસિદ્ધ છે, જેનું પૂજન, નમન, વંદન અને આરાધના થાય છે.
એ યંત્ર કમલાકારે હોય છે. કમલના મધ્ય ભાગ કેન્દ્રમાં અરિહંત ભગવંત બિરાજમાન કરવામાં આવે છે. અને તેની આસપાસ આઠે દિશામાં કમળની આઠ પાંખડીમાં સિદ્ધ, આચાર્ય, ઉપાધ્યાય, સાધુ, દર્શન, જ્ઞાન, ચરિત્ર અને તપની સ્થાપના અનુક્રમે ઉત્તર, પૂર્વ, દક્ષિણ, પશ્ચિમ, ઈશાન, નૈઋત્ય, અગ્નિ અને વાયવ્ય દિશામાં કરવામાં આવે છે.
આ યંત્રમાં રનવયી અને તવત્રયી સમાવિષ્ઠ છે. દર્શન, જ્ઞાન અને ચારિત્ર એ રત્નત્રયી છે. જ્યારે અરિહંતને સિદ્ધ એ દેવ આચાર્ય, ઉપાધ્યાય, સાધુ એ ગુરુ અને દર્શન. જ્ઞાન, ચારિત્રને તપ ધર્મ છે એમ દેવ-ગુરુ અને ધર્મ તત્વત્રયી છે. વળી આમાં પાંચ ગુણી અથવા ધમી છે. જે પાંચ અરિહંત, સિદ્ધ, આચાર્ય, ઉપાધ્યાય અને સાધુ છે. અહીં અરિહંત અને સિદ્ધ પરમાત્માને “વષ્ણુ
