Book Title: Trikalik Atma Vigyan
Author(s): Pannalal Jagjivandas Gandhi, Bansilal Hiralal Kapadia
Publisher: Girishbhai Tarachand Mehta
View full book text
________________
૨૭૧ ચાલી નહિ શકે. હું શરીર છું.” એ જડમાં ચેતનને આપ-ઉપચાર છે અને હું સિદ્ધ સ્વરૂપ છું.” – “વટું aહાડમિ ' એ સંક૯પ છે જડ-ચેતન, ચેતન–જડ એ બધું ગમનય આશ્રિત ઘટે છે. ન એટલે એક નહિ. એકથી અધિક દષ્ટિએ એટલે ગમનય. એક દષ્ટિ બતાવે તેને નય કહેવાય. પણ બીજી દષ્ટિએ જે અપલાપ કરે તો તે નયાભાસ કહેવાય.
ગમનયના મુખ્ય ત્રણ પેટા ભેદ છે.
(બ) સંક૯૫ નગમ (a) અંશ નિગમ (#) આરોપ (ઉપચાર) નૈગમ.
(બ) સંક૯પ નૈગમ – એક વ્યક્તિ સુરત જવાની તૈયારીમાં છે તે સમયે તેને કેઈ સંબંધી આવી પૃચ્છા કરે કે શું કરે છે? ત્યારે તે જવાબ દેશે કે હું સુરત જાઉં છું !
અથવા એક વ્યક્તિએ ચોરી કરવાનો સંકલ્પ કર્યો, તે તેને ધર્મશાસ્ત્ર ચેરી ન કરી હોવા છતાંય ચોરી કર્યા જે દેષ લાગે એમ ફરમાવશે. આ નય અનુસાર ‘ચિમા કૃતમ્ કરાતું હોય તે કર્યું કહેવાય છે.
સહજાનંદી શુદ્ધ સ્વરૂપ અવિનાશી હું આત્મસ્વરૂપી” “બહૂ પ્રગ િ? સિદ્ધ સ્વરૂપ છું” એ સંકલ્પ ગમનન્ય છે.
() અંશ નૈગમ:- એક પુરુષના ધોતિયાને કે એક સ્ત્રીની સાડીને સહેજ અગ્નિને તણખે લાગતાં કે જરા બળતાં તે પુરુષ કે તે સ્ત્રી એકદમ ચકી જઈ બેલે છે
