Book Title: Trikalik Atma Vigyan
Author(s): Pannalal Jagjivandas Gandhi, Bansilal Hiralal Kapadia
Publisher: Girishbhai Tarachand Mehta
View full book text
________________
૨૮૭
હાથમાં આવે નહિ, ત્યાં સુધી નકે કર્યો કહેવાય નહિ કેમકે કંઈક વલણ અદ્ધર થઈ ગયાના દાખલા આપણું જીવનવ્યવહારમાં જોઈએ છીએ.
અરે! મંડપે આવેલી જાન કન્યાને લઈને વિદાય થાય નહિ ત્યાં સુધી એવંભૂતનય અનુસાર લગ્નપ્રસંગ રંગેચંગે પાર પડી ગયો કહેવાય નહિ; કેમકે વરકન્યા ઉભય પક્ષે વ્યવહારવાંધા ઊભા થતાં તારણે આવેલી જાન પાછી ગયાનાં કેટલાંય દષ્ટાંતે મેજૂદ છે. આ બધા ઉદાહરણે આપણા જીવન વ્યવહારમાં પણ એવંભૂતનયને જાણતા ન હોવા છતાંય તે એવંભૂતનય કે મહત્ત્વને ભાગ ભજવે છે તેનું સૂચન કરે છે.
સાત નોમાંના પ્રથમ ત્રણ નૈગમ-સંગ્રહ-વ્યવહાર નો ભૂતકાળ, વર્તમાનકાળ, ભવિષ્યકાળની અપેક્ષાએ તથા શક્યતાઓ અને સંભાવનાની અપેક્ષાએ આરોપ કરે છે. તે આરોપ છે અને પુદ્ગલ સ્કંધના બધા પર્યામાં
જયારે ઋજુસૂત્રનય, શબ્દનય, સમભિરૂઢનય અને એવંભૂતનય વર્તમાનકાળની પર્યાને જ સ્વીકારે છે. કાર્યરૂપ અને ક્રિયારૂપ પર્યાને જે સ્વીકાર કરે છે. આ ચાર ન ભેગપ્રધાન અને વેદનપ્રધાન નો છે.
ગમનયથી આપણે જે આપણા શરીરમાં તથા ભેગસામગ્રીમાં આત્માબુદ્ધિ કરી સચ્ચિદાનંદભાવ સ્થાપેલ છે તેને મુમુક્ષુ સાધકે પલટાવીને સાધનામાર્ગ મોક્ષપ્રાપ્તિ માટે અન્ય જીવોએ પણ આપણે જેમ શરીરમાં અને