Book Title: Trikalik Atma Vigyan
Author(s): Pannalal Jagjivandas Gandhi, Bansilal Hiralal Kapadia
Publisher: Girishbhai Tarachand Mehta
View full book text
________________
૨૨
ધર્મભાવથી, અર્થના (ધનના) અનર્થથી દૂર રહી, કામમાં અનાસક્ત રહી ધર્મ પુરુષાર્થથી નિષ્કામ બની રહી પૂર્ણકામ થઈ મોક્ષને અર્થાત સ્વભાવને હાંસલ કરી શકાય છે.
જાગૃતાવસ્થામાં નિદ્રાવત (નિર્લેપ) રહી. સ્વપ્ન અને નિદ્રાવસ્થાની પેલે પારની તૂર્યાવસ્થા (કેવલજ્ઞાની અવસ્થા) સ્વભાવ દશાને પ્રાપ્ત કરી શકાય છે. , , ' દ્રવ્ય-ક્ષેત્ર-કાળ-ભાવની ચેકડી તેડી નાંખી, ચક્રાવાને ભેદી, દ્રવ્યમાં ક્ષેત્ર ભેળવીને, કાળને ભાવથી કળિયે કરી જઈ કેવળ દ્રવ્ય (આત્મપ્રદેશ) અને સ્વરૂપભાવ-સ્વભાવ (જ્ઞાન અને આનંદ)રૂપ અર્થાત્ સચ્ચિદાનંદ બની શકાય છે અને યથાર્થ પણે કાળ અને ક્ષેત્ર વિજેતા થઈ શકાય છે.
આમ સ્વરૂપ સ્વભાવના પ્રાગટીકરણ માટે સર્વમાં ભાવ ભેળવવાને હોય છે. ભાવ ભેળવ્યા વિનાનું સર્વ કાંઈ મેળું ફિકકું રહેવાનું. જેમકે મીઠા (સબરસ-નમક) વિનાની રસેઈ આમ ભાવ એ સબરસ છે. સબરસ એકલુંય મમળાવવું (ગમે) ભાવે અને અન્ય પદાર્થમાં ભળતાં તે પદાર્થને મીઠાશ બક્ષે છે. અથવા તે કહો કે ભાવ સાકર જે મીષ્ટ લાગે છે જે અન્ય પદાર્થ સાથે મળીને તેનેય મીઠે. બનાવે છે.
દ્રવ્ય ભાવાત્મક છે. એટલે કે આત્મા પિતે ભાવપ્રધાન છે. માટે આત્મા પોતાપણું અર્થાત્ ભાવ આત્માની ક્રિયામાં અધ્યાત્મ કિયામાં ભેળવે તે પિતાપણાને પામે અર્થાત પર માત્મતત્વ જે પોતામાં જ સત્તાગત પડેલ છે તેનું પ્રાગટીકરણ આવિષ્કાર કરી શકે છે.
જગતમાં જે સૌંદર્ય છે તે આત્માનું છે. આમાની
