Book Title: Trikalik Atma Vigyan
Author(s): Pannalal Jagjivandas Gandhi, Bansilal Hiralal Kapadia
Publisher: Girishbhai Tarachand Mehta
View full book text
________________
૧૧૭
ભિન્નતાને સમજતા થાય છે, અવિનાશીનુ લક્ષ્ય થાય છે. મૈાક્ષસુખની,પૂણ સુખની, શાશ્વતસુખની ખેવના થાય છે. નધર-ફાણિક – આભાસી એવાં ભૌતિકસુખ પ્રતિવૈરાગ્ય જાગે છે. સાથે સાથે અવિનાશી એવો પરમાત્મ વ્યક્તિ તથા ૫૨મા વ્યક્તિના ચાહક અને વાહક એવાં સત-સાધુ–સન્યાસી-મુનિમહાત્મા ગુરુદેવા ભક્તિભાવ જાગે છે. વળી પરમાત્મ વ્યક્તિ એવાં અરિહંત પરમાત્મા– તીર્થંકર પરમાત્મા કથિત માક્ષમા-અધ્યાત્મમાગ કે જે ધમ છે તેના પ્રતિ પ્રીતિ થાય છે, આમ દેવ-ગુરુ-ધર્માં પ્રતિ પ્રીતિ અને ભક્તિ જાગે છે. આ સાધનાનું ચેાથું સેાપાન એટલે કે ચાથુ ગુણસ્થાનક છે, જે દૃષ્ટિ પરિવર્તન છે. સાધનાના આ ગુણસ્થાન કે અભિપ્રાય, મંતવ્ય બદલાય છે. દષ્ટિ ફરે છે, ખાટી મિથ્યા દૃષ્ટિનુ' સાચી સમ્યગ દૃષ્ટિમાં પરિવર્તન થાય છે. દેહાત્મબુદ્ધિ ટળે છે. ભેદષ્ટિ ખૂલે છે. છતાં ત્યાગ હાતા નથી. તેથી તેને સમ્યગ્દષ્ટિ અવિરતિ કહે છે. આ તમકકે અનંતાનુ ધી કષાયમાં સુધારા થાય છે. અહી ધમ પ્રવેશ છે; પણ ધર્મક્રિયા નથી. માંગમાં વિવેક છે પણ મર્યાદા નથી. ભેગમાં વિવેક છે પણ મર્યાદા નથી. આગળ ઉપર સમ્યગ્રદૃષ્ટિ સાધકમાં ત્યાગવૃત્તિની સાથે ત્યાગપ્રવૃત્તિની શરૂઆત થાય છે. ગૃહસ્થાવાસમાં રહેવા છતાં આંશિક પણ ત્યાગ-પચ્ચક્ખાણ ચાલુ થાય છે. સત્સંગનુ પ્રમાણ વધે છે અને ત્યારે તે સમ્યગદષ્ટિ દેશિવરતિ કહેવાય છે. જે પાંચમુ ગુણસ્થાનક છે જે દૃષ્ટિ પરિવર્તન થયુ હાય છે તેની જાળવણી રક્ષા અને વૃદ્ધિ તથા શુદ્ધિ વિરતિથી એટલે કે ત્યાગ પચ્ચક્ખાણાદિના કારણે જ થાય છે. અહી આરંભ પરિગ્રહ અને ભાગના આંશિક ત્યાગ