Book Title: Trikalik Atma Vigyan
Author(s): Pannalal Jagjivandas Gandhi, Bansilal Hiralal Kapadia
Publisher: Girishbhai Tarachand Mehta
View full book text
________________
૬૫
હાય છે. એમાંય જો તીથકર ભગવતને જીવ હૈય તા એમને દીક્ષા અંગીકાર કર્યાં બાદ અધિકરણ તે ન જ હાય પરંતુ ઉપકરણ પણ નથી હે.તા. એએને કરણરૂપ ત્રણ મન-વચન-કાયયેગ હેાય છે.
ઉપકરણની અસર કરણ ઉપર પડે છે અને કરણની અસર અંતઃકરણ ઉપર પડે છે. ઉપકરણનું. ઉપચરિત વિલીનિકરણ છે. કરણ કરણનુ ં ઉપરિત વિલીનિકરણ અંતઃકરણ છે અને 'તઃકરણ (મન)નું વિલીનિકરણ અમન(નિરિદ્ધિ)-અવિનાશી પરમ આત્મ તત્ત્વ છે. આ આખા ય સાધનાને ક્રમ છે. ઉપકરણ અને કરણ વડે અંતઃકરણ પરમાત્મા અને છે. ઉપકરણ અને કરણ એ વિજાતિય એવાં જડ પુદ્દગલતત્ત્વના અનેલાં છે. જ્યારે અંતઃકરણ સાતિય એવુ' ચેતન તત્ત્વ છે. અંતઃકરણ કદ્ધિ-કરણ્ ઉપકરણમાં વિલીન ન થાય.
શરીર અને ઈન્દ્રિયોને પુદ્ગલના ભાગ્ય પદ્માં સાથે જાતિય એકતા છે. કેમકે ઉભય પુટ્ટગલના બનેલાં છે. પરંતુ પરમાત્મત્વ સાથે જાતિ એકતા નથી. આમ કરણ ઉપકરણ સાથે આપણી જાતિ એકતા નથી. જ્યારે અંતઃકરણ અને પરમાત્મા સાથે આપણી જિત એકતા છે, માટે જ આત્મા અર્થાત્ અંતઃકરણ પરમાત્મા બની શકે છે.
ઉપકરણ અને અધિકરણ વિજાતીય છે, એટલે પરમાત્મા બની શકતા નથી અને છતાં પણ અધિકરણ કે ઉપકરણ્ એ કરણ નહિ ખની શકે કારણ કે કરણ એ ચે!ગ છે જેમાં ચૈતન્ય આત્માને વાસ છે.
શરીર (કરણ) એ પુદ્ગલ વિશ્વના એક અંશ માત્ર છે કે જે શરીરમાં જીવ (આત્મા) પૂરાયેલ છે અર્થાત્ ખંધાયેલ
૫
