________________
મેં નરકભૂમિ જોઈ નથી. ત્યાનાં જીવોની ભયંકરતમ વેદનાઓ પણ જોઈ નથી, પણ મારી આંખ સામે આ પુરુષ નરકભૂમિની વેદના કરતાં પણ ભયંકરતમ વેદના ભોગવી રહયો છે. અને અત્યન્ત કંપિત થયેલા ગૌતમસ્વામી સમવસરણમાં આવી ભગવંતને પૂછે છે કે હે પ્રભો ! જેને મેં પ્રત્યક્ષ કર્યો છે, તે આટલો બધો રૂપાળો માણસ ક્યાં ભવના કર્મો ભોગવી રહયો છે. જવાબ માં ભગવંતે કહયું કે હે ગૌતમ! સિંહપુર નગર માં સિહરથ રાજાને દુર્યોધન નામે કોટવાલ હતો. વિશ્વાસુ હોવાના કારણે રાજાએ એક ગામના કોટવાલ તરીકે સ્થાપિત કર્યો. જેમ જેમ સમય વ્યતીત થતો ગયો તેમ તેમ સત્તાન અને શ્રીમંતાઈનો નશો ચઢતો ગયો. આજે આ સત્તા મારા હાથમાં છે આવતી કાલે બીજાના હાથમાં જશે માટે શ્રીમંતાઇ જેટલા પ્રમાણમાં ભેગી થાય, તેવી રીતે સત્તાનો ઉપયોગ કરવો જોઇએ. આવું વિચારીને પ્રશ્નના હિતને હાનિ પહોંચાડી તે પણ ટેક્સો વધારવામાં, સિપાઇઓ દ્વારા ટેક્સો ને ઉધરાવવામાં મોટા વ્યાપારો પોતાના હાથમાં લઇ તે દ્વારા લખલૂટ દ્રવ્યની વૃદ્ધિ કરતો ગયો. દરેક પ્રસંગ પર તમે આવે તેવા ગુંડાઓ - દાદાઓ અને બદમાશોને પોતાના પક્ષમાં લઈ. પ્રજાને હેરાન-પરેશાન ઉપરાંત બેનબેટીઓના શીયલરક્ષણની પણ પરવાહ કરી નથી. પશુહત્યા, પક્ષીહત્યાનો વધારો કર્યો. મતલબ કે - જે રીતે પોતાના ગજવામાં, તિજોરીમાં છેવટે પોતાના ઘરના આંગણા પણ સુવર્ણ, ચાંદી, હીરા, મોતી, પુખરાજ થી ભરાઈ જાય તેવી રીતે બીજાઓ પર જુલ્મ ગુજારીને પણ દ્રવ્યને વધારતો ગયો. અને એક દિવસે રાજાજીને મારીને પણ તેમનું રાજ્ય કબજે કરવાના મનસુબા કર્યા. છેવટે રાજાના સૈનિકેથી પકડાઈ ગયો, અને કૂતરાના મોત મરતો તે દુર્યોધન છઠ્ઠી નરકભૂમીનો અતિથિ બનવા પામ્યો. ત્યાં ભયંકરતમ વેદનાઓને ભોગવતો તે દુર્યોધન પાપી-સંસ્કારોને લઈ આ રાજાનો પુત્ર બન્યો છે. માટે બાપને મારી તેમનું રાજ્ય સ્વાધીન કરવા હજામને સાધ્યો. પણ આ ભવે પણ તેની ઇચ્છા પૂર્ણ થઈ નહી,અને જેવો આવ્યો હતો તે મનુષ્ય ભવનો ત્યાગ કરીને દુર્ગતિનો માલિક બન્યો. માટે જ તીર્થંકર પરમાત્માઓએ દ્રવ્યહિંસા અને ભાવહિંસાનો પાપ સ્વરૂપે કહી છે. (વિપાક સૂત્ર ૬ અધ્યાય)
“પાણાતિપાત પાપ સમાપ્ત
૩૮
