________________
(૩) ચિરસ્થાયી લાભ પણ આત્માને માટે કે વ્યવહારને માટે? (૪) આત્માને માટે હોય તો સતિદાયક કે દુર્ગતિદાયક? (૫) કદાચ સદ્ગતિશયક હોય તો એક ભવને માટે કે પરમ્પરાના ભવોને માટે? (૬) યદિ આ ભવ પૂરતો જ લાભ હોય તો લાખના બાર હજાર કરવા જેવું થશે.
સંસારમાં પ્રત્યક્ષ જોઇએ એ કે, રોગિષ્ટ-મહારોગિષ્ટ માણસો જેટલા દુઃખી નથી, તેના કરતાં હજારો ગુણા ક્રોધાન્ય માણસ દુઃખી છે, મહાદુઃખી છે. અને જેનો એક ભવ બગડશે તેના આવનારા ભવો શી રીતે સુધરશે? કોણ સુધારશે? માટેજ કોઈ પાપ છે, મહાપાપ છે, ચંડાલતમાં છે. જાતિથી ચંડાલને તો કેવળજ્ઞાન કોણ પ્રાપ્ત કરાવી શકશે? આવા ક્રોધી માણસો ગર્વમાં પણ વધારે હોય છે.
કોંધપાપ ના કટફો “ઢોરકુંડે મનમુંડે માયામુંડે નોરકુંડે સમુડે" આ પાંચ પ્રકારનું મુંડન ઠાણાંગ સૂત્રમાં ભગવાન મહાવીર સ્વામીએ કહયું છે - સંસારની અસારતા જાણી લીધા પછ જ્ઞાન તથાવૈરાગ્ય પૂર્વક લેવાયેલી દીક્ષામાં, સૌથી પ્રથમ ક્રોધનું, માનનું, માયાનું, લોભનું અને દેશનું મુંડન શાસ્ત્રકારોને સમ્મત છે. મુંડનનો અર્થ થાય છે કે – “વીત્તરાગ પ્રભુની, ગુરુમહારાજની અને સંઘની સમક્ષ તેવી પ્રતિજ્ઞા લેવામાં આવે છે કે, હે પ્રભો ! આથી લેધનું મુંડન એટલા કે ક્રોધના પરમાણુઓને જીવનમાં આવવા દઈશ નહીં, ક્રોધનો ભડકો થાય તેવા સ્થાનમાં રહીશ નહીં, અને ફોધી માણસ ના સહવાસ માં પણ રહીશ નહીં. તે પ્રમાણે અભિમાન, માયા અને લોભના પરમાણુઓનો મારા આત્માને સ્પર્શ થાય નહી તેની કાળજી રાખીશ અને તેવા વાતાવરણનું સર્જન થવા ન પામે તેવી બધી જાત ની પ્રવૃત્તિઓનો ત્યાગ કરીશ. ત્યાર પછી ચારે કષાયોની વળગણ ફરીથી ન થાય તે હેતુથી માથાના વાળોનું પણ મુંડન (લંચન) કરાવીશ.
અભૂતપૂર્વ આત્મિક શકિતને પ્રાપ્ત કરાવવાની ક્ષમતા ધરાવનાર લોચ છે જેમાં દાઢી, મૂછ તથા માથાના વાળનું લુંચન થાય છે. સંસાર ભરમાં આશ્ચર્ય પમાડે તેવી શકિતઓને ધરાવનાર માણસોને જોયા છે પરન્તુ તે શકિતઓ કરતાં પણ
૧૦૪
