________________
સૂચક એટલે ચાડીઓ (કર્ણજપ) બીજાના કાનમાં કુંક શી રીતે મારવી તેમાં તેઓ પૂર્ણરૂપે સાવધાન હોય છે. પોતાના ભોજનપાણી કલાક બે કલાક પછ કરશે તો પણ તેમને વાંધો નથી. પરન્તુ પારકા ઘરની ભાંmડ કરવામાં અતિ નિપુણ બનેલા, અથવા પૂર્વભવથી પૈશુન્ય નામના પાપનો ભારો મસ્તક પર લઈને અવતરેલા,
જ્યાં સુધી પોતાના પેટનો ઉભરો બીજાની આગળ ઢલવે નહીં ત્યાં સુધી તેમને કોઈ કાળે યાવત્ ખાવામાં, પીવામાં, હસવામાં, કૂદવામાં કે ધર્માનુષ્ઠનોમાં પણ મજા પડતી નથી. યદ્યપિ આવા જનોના હાથમાં કંઈ પણ આવતું નથી, તો પણ કોઈની વાત (મેટર) તેઓ પોતાના પેટમાં અંધારી શકતા નથી. આ કારણે જ માનવજીવનમાં અત્યન્ત ઉપાદેય “ગાંભીર્ય નામનો ગુણ મેળવી શકતા નથી. વ્યવહારાધીનતાના કારણે પ્રાપ્ત થયેલા આ ગુણને ટકાવી શકતા નથી. અલ્પ સમયને માટે કદાચ ટકાવે તો પણ ચિરસ્થાયી બનાવી શકતા નથી. વિષભરેલો નાગ (સર્પ) કોઇને કરડે અને તે મરી જાય તો પણ તેનું માંસ કે લોહી સર્પના ભાગ્યમાં નથી રહેતા. પરન્તુ માનવની હત્યાનું પાપ જ તેના ભાગ્યમાં શેષ રહે છે. તેવી રીતે કાળા નાગની ઉપમાને ધારણ કરતો ચાડીઓ બીજાની ચાડીઓ ખાઈ ખાઈને ભલે રાજી થાય તો પણ તેના શિર પર બીજાઓને લડાવવાના, મરાવવાના, વેરઝર વધારવાના પાપ સિવાય બીજું કંઈ પણ રહેવાનું નથી. માટે જ દયાનિધિ ભગવાન્ મહાવીરસ્વામીએ ચાડી ખાવાના પાપને મહાપાપ કહયું છે. કેમકે - બીજાને લડાવવું, ચિડવવું, ભૂખે મારવું, રોવડાવવું, આદિ કર્મો આન્તરિક જીવનમાં સંગ્રહાયેલી હિંસાના ફળો છે. અને આવો હિંસક માનવ પોતાના ભવિષ્યના ભવોને માટે કંટક પાથરે છે. કાળા નાગની જેમ ચાડી ખાનારને પણ બે જીભ હોય છે. જેને લઇ એકની સામે અમુક વાત અને બીજાની સામે બીજી વાત કરી પોતાના બાહય મનને રાજી રાખી લેશે પરન્તુ ભાવ અધ્યાત્મનો માલિક બની શકતો નથી. પોતાના આન્તરિક જીવનમાં સ્થિર રહેવું તે અધ્યાત્મ છે, જે માનવાવતારમાં સુલભતમ છે. તો પછી પારકાની ભાંજગડનો ત્યાગ કરી આવું આધ્યાત્મિક જીવન શા માટે ન જીવી શકીએ, મરીને દેવ થવાની મિથ્યા કલ્પનામાં રાચવું તેના કરતાં જીવતાં જ દેવ થવું શ્રેષ્ઠ છે.
૧૭૭.
