________________
૧૮-મિથ્યાત્વશલ્ય પાપ
૧૮, પાપસ્થાનકોમાં અન્તિમ પાપ મિથ્યાત્વશલ્ય નામનું છે. મિથ્યા એટલે અસત્ય અને મિથ્યાત્વનો અર્થ અસત્યપણું, જુહાપણું થાય છે. પ્રત્યક્ષ દેખાતી, અનુભવાતી, સ્વસંબંધિત યથાર્થ વસ્તુને ન માનવી, અથવા, વસ્તુ જે રૂપે છે તેનાથી બીજારૂપે માનવી તેને મિથ્યાત્વ કહેવાય છે. દેવમાં દેવલક્ષણ, ગુરુમાં ગુલક્ષણ અને ધર્મમાં ધર્મના લક્ષણો ન ઘટતા હોય તેવાઓને દેવ, ગુરુ અને ધર્મ તરીકે માનવા એ મિથ્યાત્વ છે.
મનુષ્યતર સૃષ્ટિની વાત ન કરીએ અને માનવાવતારને પામેલાઓની વિચારણા કરીએ તો સમજી શકાય છે કે, પૂર્વોપાર્જિત પાપકર્મો અને પુણ્ય કર્મોને ભોગવવાને માટે અવતારને ગ્રહણ કરવાની ફરજ પડે છે વિપાક (ફળાદેશ) ને દેવા માટે તૈયાર થયેલા પાપકર્મોને પુણ્યકર્મોને પુણ્યકર્મોમાં પાપકર્મને પુણ્યકર્મમાં અને પુણ્યકર્મને પાપ કર્મોમાં પરિવર્તિત કરવા માટે દેવો પણ સર્વથા અસમર્થ છે. માનવમાત્ર જે કંઈ કરે છે તે ગતભવોના આચરેલા કર્મોનો વિપાક છે. જ્યારે કર્મસત્તામાં કોઈની દખલગિરિ કામે આવતી નથી તો પછી દેવદેવોને વચ્ચે લાવવાની આવશ્યકતા રહેતી નથી.
લૌકિક અને લોકોત્તર રૂપે બે પ્રકારે દેવો મનાયા છે. જેમાં ચંડિકા, કાલિકા, મહાકાલિક, અંબા, પદ્માવતી, ચકેશ્વરી આદિ સ્વાદમ્બા દેવીઓ તથા ભૈરવ, મહાભૈરવ, કાળાધોળા ભૈરવ, ઘંટાકર્ણ, મણીભદ્ર, આદિ દેવો જે સ્વયં ચાર ગતિઓમાં જન્મ મરણ કરનાર છેઅને કામાચારી હોવાથી લૌકિક દેવો બ્રહ્મચારી પણ હોતા નથી માટે સંસારની માયામાં આસકત બનેલા દેવો કોઇના પણ વિશેષ કરી પોતાના ભકતોના પણ પાપનો નાશ કરાવી શકે તેમ નથી, તો પછે તે પરમાત્મા શી રીતે કહેવાશે? છતાં પણ અજ્ઞાની અને મિથ્યાત્વને વશ બનેલાઓ તેમને પરમાત્મ સ્વરૂપે માને છે તે મિત્વ છે.
ભૌતિક પદાર્થો પ્રત્યે અત્યન્ત આસકત ભાગ્યશાળીઓને સમજવું જોઈએ કે, મારા વ્યાપારમાં મને જે કંઇ પીછેહઠ દેખાય છે તે મારા પાપકર્મોને આભારી છે. માટે તે કર્મોના નાશ માટે ઉપર પ્રમાણેના લૌકિક દેવોને માનવા, પૂજવાનો કંઈ પણ અર્થ નથી જ પરન્તુ ઉધે માર્ગે ચઢેલી શ્રદ્ધા જ્યારે અન્ધક્ષદ્ધનું સ્વરૂપ ધારણ કરે છે ત્યારે માનવનું મસ્તિષ્ક, હૃય, બુદ્ધિ અને વિવેક આદિના તંત્રો પણ સીધે
૧૯૦
