________________
જુદા ભગવાનોનાં નામો લઇને ગામમાં ભિક્ષા માંગવા નીકળી પડે છે કે જે કાંઇ પણ મળે એમાંથી એનો તથા એની પત્નીનો જીવનનિર્વાહ વીતાવતો હોય છે.
• ગામના લોકોમાં ધાર્મિક સંસ્કારો સારા હોવાના લીધે, ભી† માંગવી એ અપરાધ હોવા છ્તાંય આ વિષ્રને ભિક્ષા માંગવામાં ખાસ મુશ્કેલી પડતી ન હતી, કારણ સદાકાળને માટે કે અમુક કાળને માટે ભીખ માગનારાઓનો અભાવ થવાનો નથી કેમકે દયાળુ માનવો યથાશય, યથાપરિસ્થિતિનુસાર પોતાની પાસે રહેલ અર્ધી રોટલીમાંથી પણ અડધી યા કાંઇક ભિક્ષુ કે યાચકને આપીને દાનધર્મ કરતાં જ હોય
છે.
આ ગામમાં એક શેઠ રહેતા હોય છે. તેમનું નામ દયાળભાઇશેઠ. નામ પ્રમાણે જ ગુણોના તેઓ માલિક હતા. શેઠ ખૂબ જ દયાળુ અને પરગજુ હતા. દાનધર્મમાં માનતા હતા. તેમના આંગણેથી - ધરેથી કોઇ પણ યાચક કદાપિ ખાલી હાથે ગયો ન હતો.
એક દિવસ આ વિપ્ર દયાળશેઠ પાસે ભિક્ષા માંગવા જાય છે. યાચકના દેદાર જોઇને દયાળશેઠને એની ઉપર દયા આવે છે. તેઓ વિચારે છે કે પૂર્વભવની કમાણી સ્વરૂપ મળેલી શ્રીમંતાઇ - સુખ સાહેબીને શાંતિને આગામી ભવોમાં સાથે લઇ જ્ગ્યા હોય તો દાનધર્મની આરાધના જ હિતકારી છે. શાસ્ત્રોમાં પણ લખ્યું છે કે રાજાઓને, કવિઓને, સજ્જનોને, આચાર્યોને રાજી રાખવા માટે અથવા તેમના આશીર્વાદ લેવા માટે પણ દાન-ધર્મ શ્રેષ્ઠ છે. ઉપરાંત જીવનમાં આધિ-વ્યાધિ ને ઉપાધિથી દૂર રહેવું હોય તો તથા ભવાન્તરમાં શરીરનું સૌંદર્ય, સુન્દર પુત્રાદિપરિવાર, રમ્ય પક્ષી તેમજ નિરોગી જીવન મેળવવાની ભાવના હોય તે, સર્વ સંપત્તિના મૂળ કારણરૂપ દાનધર્મની આરાધના જ ઉપાદેય છે.
શેઠે પૂછ્યું, “મહારાજ, તમારે શા માટે ભિક્ષા માંગવી પડે છે?”
¿
k
બ્રાહ્મણે વિનમ્ર ભાવે કહ્યું, “ શેઠ, હું તથા મારાં પતી એમ બે જણાનો જીવનનિર્વાહ ચલાવવો મુશ્કેલ પડતો હોવાથી, હું ભિક્ષા માંગીને જીવન વ્યતિત
કરું છું”
"C
શેઠને વિપ્રની વાત સાંભળી નવાઇ લાગી! શેઠે ભિક્ષુક બ્રાહ્મણને કહ્યું, હે વિપ્ર,ગામની ઇજ્જત બગડે, નગરના રાજાજીની અપકીતિ થાય અને માનવધર્મ લવાય માટે હે ભૂદેવ ! તમે રોજ બે જણાનું શીધુ-સામાન મારે ત્યાંથી લઇ
૧૩૦
