________________
જણાવે છે કે “ શેઠ, આપે તો ત્રણ જણાની ભિક્ષા માટે પ્રબંધ કર્યો એનો ઘણો ઘણો આભાર! પરંતુ મારી ગર્ભવતી પત્ની કદાચ બે જોડ્યાં બાળકોને જન્મ આપે તે ? અને ચાર જણા થઇને માટે એ ચોથી વ્યકિત માટે, મારે કંઇક તો ભેગું કરવું પડેને? એટલે જ ભિક્ષા માટે નીકળી પડ્યો છું.”
બ્રાહ્મણની લોભવૃત્તિ ઉપર શેઠ ધિકકાર વરસાવે છે. વિચારે છે કે “આ બિચારો બ્રાહ્મણ ! સારો વ્યાખ્યાતા ને પાઠક હોવા હ્તાંય પોતાના દુર્ગુણોના લીધે લોભ ને લોભમય ભયંકર ખરાબ વિચારધારામાંથી મુક્ત થઇ શકતો નથી.”
માટે જ કહેવાયું છે કે
“पंडित भये मशालथी, बातों करे बताय ओरोंको उजाला करे आप अंधेरे जाय काम क्रोध, मद लोभकी जब लग घर में खाण क्या पंडित क्या मूर्ख, सबही एक समान !"
જ્યારે લોભ માનવીને પકડે છે ત્યારે પંડિત કે મૂર્ખ બન્નેય એક સમાન છે માટે જ કર્યું છે કે લોભ રાક્ષસ કરતાં અને કાળા નાગ કરતાં વધારે ભૂંડો છે.
જીવમાત્રને રહેવાની શિબિરો બે છે.
ચાલવાની, ફરવાની, કરમાવાની, વિકસિત થવાની, જીવવાની, મરવાની, હસવાની, રોવાની, ખાવાની, પીવાની, ગત્યન્તર કરવાની કે નહી કરવાની આદિ ક્રિયાઓ જેમાં વિદ્યમાન હોય તે ચૈતન્ય સ્વરૂપી જીવાત્મા કહેવાય છે. અનન્તાનન્ત વોને ઉત્પન્ન થવાના ૮૪ લાખ સ્થાનો શાસ્રમાન્ય છે એટલે કે - આ સ્થાનોમાં સૂક્ષ્મ નિગોદ - સૂક્ષ્મબાદર, પૃથ્વી - પાણી - અગ્નિ - વાયુ અને બાદર સાધારણ વનસ્પતિ, પ્રત્યેક વનસ્પતિ આદિ એકેન્દ્રિય જીવો, બે - ત્રણ - ચાર ઇન્દ્રિયોવાળા વિકલેન્દ્રિય જીવો, ચારપગા બે પા આકાશમાં ઉડનારા, છતી અને હાથ વડે ચાલનારા પંચેન્દ્રિય તિર્યંચ જીવો, સંજ્ઞી અસંજ્ઞી તિર્યંચ પંચેન્દ્રિય જીવો ગર્ભજ પંચેન્દ્રિય તથા સંમૂર્ચ્છિમ પંચેન્દ્રિય મનુષ્યો, દેવો અને નારકાદિ વો, પોત-પોતાના કરેલા કર્મોના કારણે સુખ-દુઃખ, સંયોગ-વિયોગ, જન્મ-મરણ આદિને ભોગવતાં સ્ટેશનના એક પ્લેટફોર્મથી બીજી પ્લેટફોર્મ ઊપર અને બીજાથી ત્રીજા પ્લેટફોર્મના ઊપર જેમ રખડપટ્ટી કરી રહયાં છે તેનું કારણ શું? અને તેમાંથીજ મુકત થવાનું કારણ શું? આનો નિર્ણય કરીએ તે પહેલા જાણવાનું જરૂરી રહેશે કે
-
૧૩૩
-
-
