________________
નિષ્ફળ બનાવવી. તેમાં કલહ કરવાની પોતાની ભવભવાન્તરની પાપવાસના જ મુખ્ય કામ કરી રહી હોય છે જે પાપ છે, મહાપાપ છે. સત્ય હકીકતને પ્રગટ કરવામાં ક્યાં વાંધો? .
તમારી વાતને કદાચ માની લઇએ, પરન્તુ તમારા જીવનમાં સમગૂ જ્ઞાનનો સભાવ હોય તો તમને સમજાયેલી સત્ય વાતને પણ કહેવામાં દ્રવ્ય - ક્ષેત્ર - કાળ અને ભાવની અપેક્ષા પણ સ્વીકારી લેવી જોઈએ. કેમ કે બરાડા પાડીને જે વાત તમે કરવા માંગે છે તે વાત સાચી છે કે ખોટી? અને જો સાચી હોય તો તેને કહેવા માટે ક્ષેત્રની પસંદગી પણ કરવાની રહેશે. પંચોની કે સંઘની જેમના ક્ષેત્રને પસંદ કરવામાં કોઈક સમયે સંઘની, શાસનની કે સાતે ક્ષેત્રોની મોટામાં મોટી આશાતના થવાનો ભય માથા પર રહેવાથી પુણ્યાનુબંધી પુણ્ય બાંધવાના સમયે પાપાનુબંધ પાપ અથવા પાપાનુબંધી પુણ્યના પોટલા બંધાઈ જશે. કાળનો નિર્ણય પણ કરવો જોઇએ જેમ કે જ્યારે બહુમતિ સધાઈ ગઈ હોય તો ગમે તેવી સાચી વાત કહેવાનો સમય નથી. તેમ સમજીને મૌન રહેવું હિતાવહ છે. જ્યારે બહુમત એક પક્ષમાં હોય તો તમારી સાચી વાત પણ કોણ માનશે? તેવી રીતે ભાવનો નિર્ણય પણ કરવો આવશ્યક છે. જેમ કે જે રીતે હું બરાડા પાડું છું, ઉતાવળમાં અસત્ય ભાષા બોલું છું તે કારણે મારો અને બીજા મેંબરોનો આત્મા કલુષિત થશે. માટે મારા કદાગ્રહને જ છેડી દેવી ઠીક છે. ઈત્યાદિ પ્રકારે વિચાર કરતાં ભવભવન્તરની લહ કરવાની પાપી આદત મર્યાદામાં આવશે.
સમ્યજ્ઞાનના અભાવમાં હિંસા, અસત્ય, સ્તેય, મૈથુન અને પરિગ્રહને પાપરૂપે સ્વીકારવા માં પ્રાયઃ કરી રાગ-દ્વેષ. કલહ, અભ્યાખ્યાન, પશુન્ય, પરપરિવાદ,
માયામૃષાવાદ અને મિથ્યાત્વશલ્ય જેવા અતિભયંકર અને દુ-પ્રતિકાર્ય પાપો ધ્યાનમાં નહીં આવવાના કારણે માનવનિ પોતાની જૂની આદતો છૂટતી નથી, તેમ જ એડવાનો પ્રયત પણ કરી શકતો નથી. માટે - પદ્મવિજ્યજી કૃત સિદ્ધચક્રના સ્તવનમાં કહેવાયું કે - “અવર અનાદિની ચાલ નિત નિત તજીએજી ” એટલે કે અનાદિકાળની પડેલી, શેલી, વધારેલી ખોટી આદતોને સમન્વી અને યથાશક્ય, યથાપરિસ્થિતિ. તેને પ્રવેશ રોકવો તે અરિહંત પરમાત્માના શાસનનો ફલિતાર્થ છે.
૧૭૦
