________________
(3) परवंचनं बुद्धिः माया (ज्ञाताधर्मकथा २३८) (૪) પરવંવનપપ્રાય: માયા (ાતાધર્મકથા ૨૨૮)
- પુત્ર, સ્ત્રી, માતા, વિશ્વાસુ, ઉપરાંત ગુઓને પણ ઠગવું તે માયા છે. અને જે પરને ઠગનારો છે તે પોતાના આત્માને પણ ભાવળ્યાયનો માલિક બનાવે છે. અનેક ભવેન કરેલા, કરાવેલ પાપકર્મોના કારણે, જીવાત્માનો સ્વભાવ જ તેવો ઘડાઇ ગયેલો હોય છે. જેનાથી વાતે વાતે બીજાઓ ને ઠગ્યા વિના ચાલતું નથી. આત્માના પ્રત્યેક પ્રદેશ પર અનન્તાનુબંધી કષાયોની તીવ્રતા એટલી જોરદાર હોય છે જેના કારણે માયા કરવી પાપ છે, બીજાને ઠગવું પાપ છે, કરપીંડી કરવી પાપ છે. તેવું સાંભળ્યા અને જાણ્યા પછી પણ આ પાપને એડવા જેટલી પણ તૈયારી તેમની પાસે હોતી નથી. બેશક ! પેટ ન ભરાતું હોય તો સમજાય તેવી વાત છે, પણ પેટ, પટારા અને કમરાઓ ભરાઈ ગયા પછી પણ માયા છેડતી ન હોય, તો સમજી લેવું જોઈએ કે તે અનન્નાનુબંધી માયા છે, જે નરકગતિ ને જ અપાવનારી
વાંદરાને દાંતીયા કરવાની સર્પને ફૂંફાડા મારવાની આદત જેમ જન્મ સિદ્ધ છે, તેવી રીતે અનન્તાનુબંધી ના મિશ્રણવાળી માયા ના માલિકો, પ્રખરવકતાઓ, ના વ્યાખ્યાનો સાંભળશે, સોનાચાંદી ના વરખોથી પરમાત્મા ને પુજશે પણ અનન્તભાવો ને બગાડનારી માયા ને, તેના સંસ્કારો ને છેડી દેવા માટે હરગિજ તૈયાર નથી. ગરોળી ને માખી પકડયા વિના ચેન પડતું નથી, તેમ માયાવી માનવને, મશ્કરીમાં, કુતૂહલમાં, અજાણમમાં અથવા જાણકારી માં પણ પારકાને ધક્કે ચડાવ્યા વિના ચાલતું નથી. (५) मायाविषयं गोपनीयं प्रच्छन्नमकार्य कृत्वा नो आलोचयेत्, सा माया
(ટાળાં સૂત્ર શરૂ૭) પોતાના પૂજ્યતમ માતા પિતા, ધર્મપત્ની, વિદ્યાગુરુ અને છેલ્લે જે ગુરુ. પાસે દીક્ષિત થયા શિક્ષિત થયા અને ભણી ગણી ને પાંચ માણસોમાં આબરૂ પ્રાપ્ત કરી શક્યા, તેઓને અંધારા માં રાખીને માયા વિષયક એટલે રોમે રોમ માં વ્યાપક બનેલી માયાના કારણે, અત્યન્ત ગોપનીય કોઈ અકાર્ય થઇ ગયા પછી પણ વડીલોની માફી માંગી શકતો નથી. તેમને મિચ્છામિ દુક્કડં આપી શકતો નથી. તેમાં અનન્તાનુબંધી, માયા રહેલી છે. “अनन्तान्भवान् अनुबन्धन्ति इति
૧૨૨
