________________
(૫) રાષ્ટ્ર સેવા કરવાના વેષમાં રહેલા રાષ્ટ્ર સેવકો જ્યારે દુષ્કાળાદિ અંગે ફંડફાળો ભેગો
કરે છે, ત્યારે જાણવાનું સરળ રહેશે કે, તે દ્રવ્યની અપેક્ષા રાખનારા દીનજનોના પેટમાં કેટલું? અને પોતાના સ્વાર્થ માટે કેટલું? આનો હિસાબ કોણ રાખી શકશે?
* ઈત્યાદિ પ્રકારોમાં પૂર્ણ ખેલાડી એક શેઠ હતા, જે પોતાના ઘડેલા ટાઈમ-ટેબલ પ્રમાણે પૂજા-પાઠ-વ્યાખ્યાન આદિ ધર્મધ્યાનમાં સમયની પાવંદી વાળા હતાં. તથાપિ તે શેઠના ધર્માનુષ્ઠનો, વિધિ-વિધાનો કેવળ વ્યવહાર પૂરતા અથવા સગાઓમાં માન પ્રતિષ્ઠા મેળવવા પૂરતા, તથા ધર્માચાર્યો, વિધિકારો, સંગીતકારો દ્વારા યશોગાથા મેળવવા પૂરતા જ હતાં. માટે જ આન્તરિક જીવન કોરાધાકોર જેવું હતું. તેવા જીવોની અજ્ઞાન ગ્રંથિઓનું બળ અતિશય હોવાના કારણે, તેમને આત્માના અસ્તિત્વનું પણ ભાન રહેતું નથી. તો પછી તેના શુદ્ધિકરણના પઠન શી રીતે ઉપસ્થિત થાય? અભિમન્યુ જેમ માતાની કુક્ષિમાંથી કોઠાઓનું જ્ઞાન મેળવીને અવતર્યો હતો તેમ, આ પ્રસ્તુત શેઠ પણ માતાની કુક્ષિરૂપ યુનિવર્સિટી માંથી બધાય દાંવપેચનું સૂક્ષ્માતિસુક્ષ્મ જ્ઞાન મેળવીને અવતર્યા હતાં. બાલ્યકાળ વીત્યું, યૌવનકાળ આવ્યું, અને ધીમે ધીમે પોતાના પિતાથી રમાતા દાવપેચ એટલે કે, ગ્રાહકો સાથેની લેવડ દેવડ કેમ કરવી? તોલત્રાવ્વા કેવી રીતે તોલવા? ઇન્કમટેક્ષના ઓફિસરો ને ચોપડાઓ કેવી રીતે બતાવવાં? સોલીસિટર કે વકીલો પાસે કાળા નાણા, ધોળા કેવી રીતે કરાવવા? મૃત્યુની અન્તિમ ક્ષણો પહોંચેલા કાકા, મામા, શ્વસુરાદિની મિલકતમાંથી પોતાનો ભાગ કેવી રીતે મેળવવો? અથવા તેમના જીવન અસ્ત થયા બાદ તેમની સ્થાવર જંગમાદિ મિલકતને કેવી રીતે હડપ કરવી, ઈત્યાદિ રમતોમાં યુવાકાળ પૂર્ણ થયું અને પ્રૌઢાવસ્થામાં તો ઉપયુકત કર્મો દ્વારા પોતાની મિલકતને ચાર ઘણી વધારી દીધી હતી. પોતાની સ્વાર્થ સાધનાની સફલતા માટે ૨૫-૫૦ હજાર રૂ. દાનાદિ પુણ્ય ક્રિયામાં પણ વાપર્યા અને અને વૃદ્ધાવસ્થા પ્રાપ્ત થતાં આજીવન કરેલાં કરાવેલાં કળાંકર્મોનો લોદય થતાં, હાર્ટ એટેક, બ્લડ પ્રેશર, ડાયાબીટીશ, અને છતીના ભયંકરતમાં કેન્સરાદિ અનેક રોગોનું શરીરમાં આવાગમન થતાં, ઘરણ વેદનામાં સપાઈ ગયા અને બોંમ્બે હોસ્પીટલમાં મૃત્યુની તૈયારી સાથે એડમીટ (ઘખલ) થયા ત્યારે જોયું જાણ્યું કે, કરોડોની મિલકતના માલીક, આ શેઠના, પુત્ર પ્રપુત્ર, પુત્રીયો અને જમાઇઓ પણ હાજર હતાં. પુત્રોનો વ્યાપાર ધંધો પણ ધમધોકાર હતો છતાં મળી નાગણ જેવી, વિળીના ચમકારા જેવી, પાણીના પરપોટા જેવી, પિપ્પલના પાન જેવી અને કાચની બંગડી જેવી સંસારની નશ્વર માયા સર્વને માટે વિશ્વાસઘાતિની બનવા પામી છે. ભયંકરતમ રીબામણમાં શેઠ હેબતાઈ ગયા હતાં.
૧૨૪
