________________
તથા આચાર-વિચાર અને ઉચ્ચાર થી ભ્રષ્ટ થયેલા સ્કૂલના માસ્ટરો, તથા પ્રોફેસરોના કરણે જીવનના બાલ્યકાળમાં પડી ગયેલા, ખરાબમાં ખરાબ, અકથનીય, ગોપનીય, અને લજ્જાસ્પદ સંસ્કારો પણ સાથીદાર બનવા પામે છે. ઉમ્ર જેમ જેમ વધતી જાય છે તેમ તેમ વાતાવરણની પ્રતિકૂળતા પણ સર્જાતી જાય છે અને આત્માના પ્રતિપ્રદેશે ક્રોધ - માન - માયા તથા લોભ પણ વધતાં જાય છેપુણ્યકર્મની કમાણી સાથીદાર બનવા પામે તો તે સારામાં સારો શ્રીમંત પણ બને છે, કેટલીક સંસ્થાઓની સત્તા પણ મેળવી લે છે. પરન્તુ કષાયાધી બનીને પોતાના વ્યકિતત્વમાં, કુટુંબ-પરિવારમાં, સમાજ અને સંઘમાં, ગામઅને દેશમાં ભાગલા પડાવવા અને એક બીજાને એક બીજા સાથે લડાવવામાં, પોતાની શ્રીમંતાઇ અને સત્તાનો દુરુપયોગ કરી પોતાના પુણ્યકર્મોને બરબાદ કરે છે અને જીવનયાત્રા કલુષિત કરી મર્યા પછી પણ અપસનો ભાગીદાર બનવા પામે છે. અત્યુત્તમ માનવાવતારમાં સત્ય અને શીયળની આરાધના સાથે મૈત્રી ભાવ તથા પ્રમોદભાવના રૂડારૂપાળા સંસ્કારો મેળવવા જોઈતા હતાં તેના બદલે સૌની સાથે વૈર-વિરોધ વધારીને જીવન ધનને ખતમ કરે
પરસ્પર રણમેદાન શા માટે રમાતા હશે?
પ્રત્યેક દેશનો અને ખાસ કરી ભારત દેશનો ઈતિહાસ સાક્ષી આપે છે કે - રાજા, મહારાજા, શ્રીમંતો અને સત્તાધારીઓ એ વાતે રણમેદાન ખેલી દેશને પાયમાલ, શકિતહીન, અને નિર્માલ્ય બનાવ્યા છે. તેમાં કોઇક સમયે એક રાજાને બીજારાજા સાથે સર્વથા મામુલી વાતમાં અસહિષતા સાથે કોધની માત્રા વધતી ગઇ. ચારણભાટો અને વચ્ચે રહેલા દલાલો (નારદો) તેમાં વધારો કરતા ગયા પરિણામે હજારો લાખો નિર્દોષ માનવોને યમરાજના દરબાર માં પહોંચાડી દીધા. કોઈક રાજાને એક વેશ્યા કે પરસ્ત્રી વચ્ચે આવી. કોઇકને સરહદ વચ્ચે આવી અને યુદ્ધનો પ્રારંભ થયો, આવી રીતે અભિમાન કષાય થી કષાયિત થઇ પોતાનો મિથ્યાવટ બતાવવા સારૂં પણ યુદ્ધના મેદાનમાં ઉતરી આવેલા રાજાઓના ઇતિહાસ ઓછ નથી. માયા પ્રપંચમાં, મિથ્યા પ્રતિષ્ઠામાં અને સરહદો વધારવાના લોભમાં રમાયેલા યુદ્ધમાં માર્યા ગયેલાઓની માતાઓ, અને તેમની વિધવા બનેલી સ્ત્રીઓના ગરમાગરમ આંસુઓની બક્ષીસ જ ભારતદેશના ભાગ્યમાં શેષ રહેવા પામી છે. અને જે દેશમાં સમાજ માં, સમ્પ્રદાયમાં, વિધવા, કુમારિકાઓના આસુઓ પડતા હશે. તે દેશ, સમાજ કે કુટુંબ ક્યારે ઉન્નતિ કરશે? તે ભગવાન જાણે? આવા કારણે જ ભારતીય પ્રજા દિન પ્રતિદિન શારિરિક અને આત્મિક બળમાં કમજોર થતી ગઈ. લોહીમાં રહેલી શુરાતન
૯૮