________________
ત્યાગ કરનાર પંચ મહાવ્રતધારી ગુરુદેવોથી અતિરિકત કયાંય થી પણ મળી શકે તેમ નથી. તમારી છતી પર હાથ મૂકીને પ્રત્યક્ષ કરશો તો ગ્ણાઇ આવશે કે સંસારભરના સર્વ ધર્મગુરુઓ કરતાં આજનો જૈન મુનિ આચરણ માં, વિચારમાં અને ઉચ્ચારણમાં સૌથી જુદો દેખાઇ આવે છે કારણ કે તે આચાર-વિચાર ની વાતોમાં પ્રેકટીકલ (વ્યવહારૂ) છે. આવા સંતોના ચરણોમાં બેસીને જ્ઞાનસંપાદન કરવું, તેમની સેવા કરવી. વૈયાવચ્ચનો ભાવ રાખવો, શ્રેયસ્કર છે. આનાથી વિપરીત, તેમની સાથે ગપ્પા મારવા, મંત્રતંત્રની વાતો કરવી, તેમના સ્વાધ્યાયમાં અંતરાય થાય તેવા સમયે ઉપાશ્રયમાં આવવું. આદિ ક્રિયાઓ છેડી દેવાનો ભાવ રાખવો. આવા ગુરુઓ ગૃહસ્થોને જે કંઇ ઉપદેશ કરશે તે કલ્યાણને માટે હોવાથી તેનો સ્વીકાર કરવો. આવા ગુરુઓથી વિરુદ્ધ કંઇ પણ કરવું તે ગુરુ અદત્ત કહેવાશે.
(૩) સ્વામી અદત્ત
જે પદાર્થનો જે માલિક હોય અર્થાત્ પદાર્થ પર અત્યારે જેમનો હક હોય, તેમને તેને પૂછ્યાવિના કંઇ પણ ન લેવું. કેમકે, પ્રત્યેક વ્યકિતને પોતાની વસ્તુ પર મોહ-માયા હોય તે સ્વાભાવિક છે. આવી સ્થિતિમાં, જેના માલિકને ક્રોધ આવે, અકળામણ થાય, અને ચોરને પકડવા કે પકડાવવા માટે પ્રયત કરે અને કદાચ ચોર પકડાઇ જાય તો મારી કૂટીને હાડકા તોડયા વિના કે તોડાવ્યાવિના રહે તેમ નથી. આવી સ્થિતિમાં ચોરી કરનાર ના કાળામોઢા થાય, ઇજ્જત આબરૂના કાંકરા થાય. માટે પૂછ્યા વિના કોઇની વસ્તુ ન લેવી તે અદત્તાદાન કહેવાય છે.
(૪) જીવ અદત્ત
જેમાં ચિત્તતા હોય, બીજ રહેલા હોય, તેવી વસ્તુ મુનિસંસ્થા માટે સર્વથા ત્યાજ્ય છે. જ્યારે ગૃહસ્થોને માટે જીવ અદત્ત સર્વથા અપરિહાર્ય હોવા હ્તાં પણ વિવેક રાખવો જરૂરી છે. જીભઇન્દ્રિયને વશમાં રાખીએ તો ઘણી વસ્તુઓનો ત્યાગ સુલભ બનતાં. અગણિત જીવોની નિરર્થક હત્યા રોકી શકાશે જીવ અદત્તનો સીધોસાદો અર્થ આ પ્રમાણે છે પોતાની માલિકીની એક મોસંબીને રામજીભાઇએ ચાંપસીભાઇને આપી છે, હવે તે લેનાર ચાંપસીભાઇને સ્વામી અદત્ત ન લાગે પણ જીવ અદત્ત ચોરી એવી રીતે લાગશે કે મોસંબીમાં રહેલા જીવો “સપ્ને નીવવિ इच्छन्ति जीविरं ।" આ ન્યાયે મરવા માંગતા નથી. માટે રસ કાઢનાર અને પીનાર ચાંપસીભાઇને જીવ અદત્ત લાગશે.
અનાદિકાળથી આ જીવાત્મા, જડાત્મક પાંચે ઇન્દ્રિયોનો વશવર્તી છે. ભોગૈષણા
પર
