________________
૩) ખોટા તોલમાપ, વ્યાજવટાના ગોટાળા, અને વ્યાપારમાં સેળભેળ કરવા જ પડે
છે, તે વિના લાખો કરોડો રૂપીઆ શી રીતે કમાવી શક્વાના હતાં. ૪) ઉમ્રમાં આવતા મૈથુનકર્મની મસ્તી જીવમાત્રને આવે જ છે, કેમકે તે પ્રાકૃતિક
ધર્મ છે. શરીર-મન અને ઇન્દ્રિયોની પ્રસન્નતા પણ આના કારણે જ છે તથા
મર્યા પછ પિંડદાન દેનાર ન હોય તો સદ્ગતિ પણ થતી નથી. ૫) સ્ત્રી અને શરીર જ્યારે લઈને બેઠા છએ તો પછી પરિગ્રહની માયા વધારવી એ
ગૃહસ્થાશ્રમનું ફળ છે. ક્રોધ ન કરીએ તો સૌ કોઈ ધમકાવનાર જ મળશે, માનનો કુંફાડો રાખવો જ પડે છે. માયા પ્રપંચ વિના સંસારનો વ્યવહાર બરાબર ચાલે તેમ નથી. ઈત્યાદિ ભાષા જ મિથ્યાત્વના ઘોર અન્ધકારમાં ફસાઈ ગયેલા જીવોની છે. આના કારણે સંસારવર્તી જીવોની લેશ્યાઓ જ તેવી ઘડાઈ ગયેલી હોય છે. જેથી સારા માનવોનો સહવાસ, સંત-સમાગમ આદિ સત્કાર્યો તેમને મુલ ગમતા નથી.
દેવાધિદેવ ભગવાન મહાવીર સ્વામીની, ગણધરોની, લબ્ધિસમ્પન્ન મુનિઓની, આકાશમાંથી આવતા અને પાછા જતાં કરોડોની સંખ્યામાં દેવ-દેવીઓની હાજરી સૌને માટે પ્રત્યક્ષ હતી, તો પણ વિષ્ટાનો કિડો જેમ વિષ્ટમાં જ આનન્દ માને છે, તેમ પાપકર્મના રસિયા જીવો પોતાના પાપમાર્ગોને છેડી શકતા નથી અને ધર્મમાર્ગને હંબક માની તેને સ્વીકારી શકતા નથી. નિકાચિત કર્મોની અતિ નિબડ ગ્રન્થિ અર્થાત્ બાંધેલા અત્યન્ત ચીકણા કર્મોનું જોર એટલું બધું હોય છે જેનાથી દુર્ગતિદાયક ભવિષ્યકાળનો ખ્યાલ પણ હોતો નથી ગમે તેવો સત્યુગ હોય પણ, અભવ્યાત્માઓ અને જાતિભવ્યાત્માઓની વાત જવા દઇએ, તો પણ દૂર્ભવ્ય જીવો પણ પ્રકારમાં આવવા માટે તૈયાર હોતા નથી. કદાચ આવ્યા હોય તો તે પ્રકાશને ટકાવી લેવા માટેની શ્રધ્ધા પણ તેમને નથી. ભૂત-ભવિષ્ય અને વર્તમાન કાળના કડવા ફળો કેવા હતા, કેવા હશે અને કેવા છે તેની વિચારણા તેમના મસ્તિષ્કમાં હોતી નથી.
પૂર્વભવના પુણ્યકર્મોના અને પાપકર્મોના અતિનિકાચિત નિયાણા કર્મોને લઈને માનવભવમાં અવતરિત્ થયેલા મમ્મણ શેઠના, મન-વચન અને કાયાના તંત્રમાં ધન ઉપાર્જન-વર્ધન અતિરિકત બીજું લક્ષ્ય હતું નહીં. આ રીતે તેમનું જીવન પાપાચરણ માયાચરણ, મિથ્યાચરણ, અસત્યાચરણ, અને દુષ્ટાચરણમાં, આગળને આગળ વધતું ગયું. કેટલીક વાર શરાબના નશા કરતાં પણ પાપાચરણનો નશો
૮૯
