________________
અક્ષરાજ
એકદન્ત
અક્ષરાજા એકદા સત્યલોકને વિશે બ્રહ્મદેવ સમા- ઠરાવ્યો, અને સુષેણ નામની વાનર કન્યા તારાની ધિસ્થ હતા, આત્મસ્વરૂપમાં લીન થઈ ગયા હતા, જોડે એનું લગ્ન કર્યું. તારા નામના બીજા વાનરતે વખતે એમને અદ્દભુત આનંદ થયો. એ આનંદને ની કન્યા રુમ સાથે સુગ્રીવનું લગ્ન કર્યું. કાલા
ગે ઉત્થાન થતાં, એમનાં નેત્રોમાંથી આનંદાશ્ર તરે ઋક્ષરાજા મરણ પામતાં વાલિને તેનું રાજ્ય નીકળ્યાં એ આંસુ પોતે અંજલિમાં લઈ ભોંય પર મળ્યું. એણે સુગ્રીવને પિતાને યુવરાજ ની. નાખ્યાં. તેમાંથી ઉત્પન્ન થનાર એક વાનર. એને વા૦ ઉત્ત, પ્રક્ષિપ્ત સ૦ ૧. બ્રહ્મદેવે કેટલાક કાળ સુધી પોતાની પાસે જ રાખે ક્ષવાન (ઋષ્યવાન શબ્દ જુઓ.) હતો. બ્રહ્મદેવને સારુ ફળ, મૂળ, પુષ્પ વગેરે રોજ લાવીને તેમની ઘણી સેવા કરતું હતું. એક વખત એ ફળ-પુષ્પ લેવાને મેરુ પર્વત પર ગયે હતો ત્યાં એના જેવામાં એક સરોવર આવ્યું. સરોવરમાં જોતાં પિતાનું પ્રતિબિંબ જોઈ એને લાગ્યું કે કોઈ એક સમવંશી પુરુરવાના છ છોકરામાંથી ચોથા બીજે વાનર છે, તેથી માંહી દેખાતા વાનર પર પુત્ર રથને પુત્ર. એ એકદમ કુદી પડ્યો. પરંતુ પાણીમાં પડ્યા પછી એશ્ચક દનુપુત્ર એક દાનવ. કોઈ બીજો વાનરે ત્યાં નથી, એવી પ્રતીતિ થતાં એકચકા ભારતવર્ષીય ભરતખંડમાં કાચકના દેશની બહાર આવ્યું. બહાર આવી જુએ છે તો એની એક નગરી. લાક્યાગૃહમાંથી બચીને પાંડવો એ પુરુષાકૃતિ જતી રહીને એ સ્ત્રી થઈ ગયે હતો ! નગરીમાં વ્યાસની સલાહથી બ્રાહ્મણને વેષે રહ્યા આથી લજજા અને ભય બંને ઉત્પન્ન થયાં. ઘણે
હતા. | ભાર આદિ અ૦ ૧૪૬. પાંડવો ત્યાં લજવાત હવે શું કરવું એને ત્યાં જ બેસીને
રહેતા હતા તે સમયે કઈ બકાસુર નામના રાક્ષસે વિચાર કરતા હતા તેવામાં ઇન્દ્ર અને સૂર્ય બ્રહ્મ- નગરીમાંથી રોજ અકકેક ઘેરથી એને અમુક અનાદિ દેવનાં મધ્યાહન સમયનાં દર્શન કરી પાછા વળતા
આપવું એ કર નાંખ્યો હતો. જે બ્રાહ્મણના હતા, તેમના જોવામાં એ સ્ત્રી આવી. એને જોઈ
ઘરમાં પાંડવો ઊતર્યા હતા તે બ્રાહ્મણને કરે આપ. એ બંનેને કામ સંકલ્પ એ સ્ત્રીના વાળ ઉપર અને
વાની વારી તે સમયે આવી. કુંતીએ ભીમને કહીને એની ગ્રીવા ઉપર પડયો. એમ થતાં જ તત્કાળ તેની પાસે બકરાક્ષસને વધ કરાવી તે બ્રાહ્મણ તેમ વાલિ અને સુગ્રીવ એવા બે વાનર ઉત્પન્ન થયા. જ આખી નગરીનું દુઃખ ટાળ્યું હતું. બ્રાહ્મણ એને બનેએ માલા ઇત્યાદિ આપી ત્યાંથી ગમન ભીમનું તે નગરીના રાજાએ સન્માન કર્યું હતું. | કર્ય*. સ્ત્રી થયેલા અક્ષરાજાએ એ બે બાળક સાથે ૨ બકાસુર શબ્દ જુઓ. એ રાત તો ત્યાં જ કાઢી. બીજે દિવસે ઋક્ષરાજે એકજયો સીતાના સંરક્ષણ સારું મૂકેલી રાક્ષસીમાંની જુએ છે તે પોતે પાછા પુરુષ થઈ ગયો હતો.
એક વા૦ રા૦ સુંદર૦ સ૦ ૨૩. ' પછી એ પુત્રોને લઈને બ્રહ્મદેવ પાસે ગયા અને બનેલી બધી હકીકત નિવેદન કરી. એ સાંભળીને
એકત બ્રહ્મદેવને એક માનસપુત્ર. દિત અને ત્રિત બ્રહ્મદેવે તરત એક દૂતને હાક મારી, અને તે
મોટે ભાઈ. એ ત્રણે ભાઈઓ ઉપરિચર વસુના યજ્ઞમાં આવ્યા એટલે આજ્ઞા કરી કે તું ભૂલેકમાં જ. ત્યાં સદસ્ય વેરાયેલા હતા | ભાર૦ શાંતિ અ૦ ૩૩૬. કિષ્ઠિધા નામની નગરી છે તેમાં એને રાજ્યા. એકત (૨) ગૌતમ ઋષિના ત્રણમાંને માટે પુત્ર. એમનાં ભિષેક કર. એ પ્રમાણે દૂતે એને કિષ્ઠિધાના રાજ્ય નામ પણ આવાં જ હતાં. ભાર૦ શલ્ય અ૦ ૩૬. પર સ્થાપન કર્યો. એણે પોતાના પુત્ર વાલિને યુવરાજ એકદન્ત ગણપતિ.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
