________________
પ્રતીપક
૩૪૩
પ્રદ્યુમ્ન
પછી થોડા કાળમાં જ એનું મૃત્યુ થયું. પછી જાણ્યું કે મદનને બીજો અવતાર દ્વારકામાં થયો સંતનુને ગંગા પ્રાપ્ત થયાં હતાં અને એ એને કે તે ગુપ્ત રૂપ ધારણ કરીને દશ વાસાની અંદરના પરણ્યો હતો. (તનું શબ્દ જુઓ.) સોમવંશી પ્રદ્યુમ્નને ચોરી ગયો અને સમુદ્રમાં નાખી દીધે. ભીમસેનને પુત્ર. એની માતાનું નામ સુકુમારી. આમ શત્રુને નાશ કરીને શંબરાસુર સ્વસ્થ મને એનું પરિશ્રવા એવું બીજું નામ પણ હતું. શૈલ્યા પિતાને ઘેર ગયે. સુનંદી એની સ્ત્રી થતી હતી. એને દેવાપિ, શત્વનું અહીં સમુદ્રમાં નાખેલા પ્રદ્યુમ્નને એક માછલી અને બાલ્વિક એ ત્રણ પુત્રો હતા. તે ભાર આવે
ગળી ગઈ. એ જ માછલી કેટલેક કાળે કઈ માછીની ૬૩-૪૬,
જળમાં સપડાઈ. માછીએ એ માછલી શંબરાસુરને પ્રતીપક વિદેહવંશીય મરુરાજાને પુત્ર અને પુત્ર નજર કરી. શંબરે પિતાના રસોઈયાને રાંધવા સારુ કૃતિરથ. | ભાગ- ૯-૧૩-૧૬.
આપી. રસોઈયાએ માછલી રાંધવા સારુ જેવી ચીરી પ્રતીહ ઋષભદેવ વંશના ભરતકુળને પરમેષ્ટિ કે એના પેટમાં એણે એક દિવ્ય બાળક દીઠું ! રાજાને સુવર્ચલાને કુખે થયેલે પુત્ર, એની સ્ત્રીનું
આ જોઈને માયાવતી જે ત્યાં હતી તેને તે બાળક નામ પણ સુવર્ચલા હતું, અને એને પ્રતિવર્તા, બતાવ્યું. માયાવતી તે મદનની સ્ત્રી હતી તે જ, પ્રસ્તતા અને ઉદ્ગાતા એવા ત્રણ પુત્ર થયા હતા. શંબરાસુરના વધુ સારું મદન ત્યાં આવશે ત્યારે પ્રતોષ દેવવિશેષ. (તુષિત શબ્દ જુએ.)
મને મળશે ધારીને એ શંબરાસુરની પાલક કન્યા પ્રત્યકસ્ત્રાતા ભારતવર્ષીય નદી.
રૂપે ત્યાં રહી હતી. એણે આ બાળકને જોતાં જ પ્રત્યગ્ર પ્રત્યગ્રહ તે જ.
હર્ષભેર એને પિતાની પાસે રાખ્યું અને માછલીને પ્રત્યગ્રહ સોમવંશી પુર કળાત્પન્ન વસુરાજ (ઉપરિચર રાંધીને શંખાસુરને જમાડવાનું રસોઈયાને કહ્યું. વસુ) એના પુત્રોમાંના એકને સત્યશ્રવા એવું નામા- છોકરાને એણે પિતાના અંતઃપુરમાં જ પિતાની ન્તર હતું.
પાસે રાખે. એટલામાં નારદ ત્યાં આવ્યા અને પ્રત્યુષ એક વસુ. (અષ્ટવસુ શબ્દ જુઓ.) પ્રભાતાને શંકરે દગ્ધ કરેલો તારે સ્વામી મદન તે જ પુત્ર. એના પુત્રનું નામ દેવ | ભા. આ૦ અ૦ ૬૭. રુકિમણુને પેટે જન્મી શંબરના વધાથે તારી પાસે પ્રયૂહ એક બ્રહ્મર્ષિ (૩, ભૃગુ શબ્દ જુઓ.) આવ્યું છે એમ કહ્યું. માટે તું એનું સારી રીતે પ્રદીપક વિદેહ વંશના મરુ નામના જનકને પુત્ર. પાલન કરજે, નારદ એમ કહીને ગયા એટલે માયાવાલ્મીકિ રામાયણમાં એનું નામ પ્રનીધક કહ્યું છે. વતી(રતી)ને ઘણે હર્ષ થયો; કેમકે એ એની એને કૃતિરથ નામે પુત્ર હતા.
વાટ જ જોતી હતી. માયાવતીએ એની ઉત્તમ પ્રદોષ ઉત્તાનપાદ વંશના પુષ્પાને દોષા નામની પ્રકારની વ્યવસ્થા કરી અને એના સંભાળપૂર્વક
બીજી સ્ત્રીને પેટે થયેલા ત્રણ પુત્રોમાંને મોટો. ઉછેરમાં એ – પ્રદ્યુમ્ન – મોટો થયો. મોટો થતાં એ પ્રદ્યુમ્ન ચક્ષુર્મનને નડવલાની કુખે થયેલા અગિયાર ઘણો જ સૌંદર્યવાન થયું. એણે બધાંનાં મન પુત્રમાં એક. એને સુદ્યુમ્ન નામને પુત્ર હતા. હરણ કરી લીધાં. તેમાં રતીનું ચિત્ત પણ એણે પ્રદ્યુમ્ન (૨) યદુકુળાત્પન્ન કૃષ્ણને રુકિમણીને પેટે હરી લીધું હોવાથી એ એને કામદષ્ટિએ જોતી, થયેલે પ્રથમ પુત્ર. એ મહારથી હતા. | ભાર એ ઉપરથી પ્રદ્યુમ્ન એને કઈ પ્રશ્ન પૂછયા, તેના ૧૦ ૪૦ ૫૦ ૫૫. • શિવના ત્રીજા નયનની એણે જવાબ દીધા. એણે પ્રદ્યુમ્નને જન્માંતરની જવાળાથી ભસ્મીભૂત થયેલા મદને-કામદેવે આ હકીકત કહેવાથી એના મનનું સમાધાન થયું. બીજો અવતાર લીધો હતો અને એને હાથે શંબરા- પછી ચેડા કાળમાં જ પ્રદ્યુમ્ન શંબરાસુરને મારી સુરનું મરણ નિર્માણ થયું હતું. જેવું શંબરાસુરે નાખે. પ્રદ્યુમ્નના વયને અનુકુળ સ્વરૂપ ધારણ
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
