Pauranik Kathakosha Part 1

Author(s): Dahyabhai P Derasari
Publisher: Granthlok Ahmedabad

Page 295

ધની
૨૮૬
ધર્મઋષિ ધની કપ નામને દેવને દૂતવિશેષ.
ધર (૨) પાંડવ પક્ષને એક ક્ષત્રિ / ભાદ્રો ધનુગ્રહ ધૃતરાષ્ટ્રના સો પુત્રમાં એક.
૧૫૯-૩૮. ધનુર્વેદ સંપૂર્ણ શસ્ત્રાસ્ત્ર વિદ્યા જેમાં સમજાવી છે ધર (૩) શુક્રાચાર્યને પુત્ર / ભાવે આ૦ ૬-૩૭
એવો વેદ. એ આયુર્વેદનો ઉપવેદ હોવાથી બ્રહ્મ- ધરણું પરશુરામની સ્ત્રી દેવના દક્ષિણ મુખમાંથી નીકળે છે. / ભાગ ધરણીસ્થ એક ઋષિ. ૩-૧૨-૩૮.૦રથ, ગજ, અશ્વ અને પદાતિ એ ધરા દ્રોણ નામના વસુની સ્ત્રી. કૃષ્ણાવતારમાં એ જ યોદ્ધાના ચાર પ્રકારને લઈને ધનુર્વેદને ચતુષ્પાદ જશોદારૂપે અવતરી નંદની સ્ત્રી થઈ હતી. કહેવાય છે. ધનુર્વેદમાં શસ્ત્ર, અસ્ત્ર, યુદ્ધ કરવાના ધરા (૨) પૃથિવી પ્રકાર, વાહને ઇત્યાદિ અનેક વિષયનાં વર્ણન છે. ધરિણી અગ્નિજ્વાત્તાદિક પિતરની બે કન્યામાંની ધનુર્વેદનાં પાંચ અંગ છેઃ (૧) યંત્રમુક્ત, (૨) પાણિ- એક. યુનાની બહેન હતી. એ બ્રહ્મનિષ હતી. મુક્ત, (૩) મુક્તસંધારિત, (૪) અમુક્ત, અને (૫) ધરિણું (૨) આઠ વસુમાંના એક વસુની સ્ત્રી, બાહુ યુદ્ધ. આ સિવાય શસ્ત્ર સંપત્તિ અને અસ્ત્ર ધમ ધર્મઋષિ તે જ. સંપત્તિ એવા ભેદને લઈને યુદ્ધના બે પ્રકાર થાય છે. ધર્મ (૨) ચાર પુરુષાર્થ માને એક. ધર્મ, અર્થ, ઋજુત્વ (સરળપણ), માયાવિત્ર (શત્રુનાં કારસ્થાન); કામ અને મોક્ષ, એ ચાર પુરુષાર્થ કહેવાય છે. એને લઈને યુદ્ધમાં અનેક પ્રકાર થાય છે. (અગ્નિ પુ૦). ધર્મ (૩) યમનું એક નામ.
શસ્ત્રાસ્ત્રવિદ્યા તે અથર્વણ વેદને ઉપવેદ છે ધમ (૪) સોમવંશી યદુષત્ર. સહસ્ત્રજિતના વંશના એમ પણ કહેવાય છે.
હૈહય રાજાને પુત્ર. એને પુત્ર તે નેત્ર. ધનુષાક્ષ એક બ્રહ્મર્ષિ (બાલધી શબ્દ જુઓ.) ઘમ (૫) સેમવંશી યદુપુત્ર, કોસ્ટાના વંશના પૃથુશ્રવા ધનુષ્ય પ્રથમ અંકની સંજ્ઞાવાળા ઉપરિચરના સોળ રાજાને પુત્ર. એને પુત્ર ઉશના. / ભાગ-૯-૨૩-૩૪. ઋત્વિજોમાંને એક.
ધર્મ (૬) સામવંશી કુહુ કુળત્પન્ન ગાંધાર રાજાને ધન્યા ઉત્તાનપાદપુત્ર ધ્રુવની સ્ત્રી.
પુત્ર. એને પુત્ર ધૃત, ધન્ય દેશવિશેષ (મારવાડ તે જ) / ભાગ ૧૦-૮૯-૧૦ ધમ (૭) પાંડુપુત્ર યુધિષ્ઠિરનું એક નામ. ધનંતર સમુદ્રમંથન કાળે તેમાંથી નીકળેલ આયુર્વેદ ધર્મ (૮) ધ્રુવમડલની આજુબાજુ ફરનાર એક
ચલાવનાર દેવ / ભાગ અષ્ટમ અ૦ ૮. તારે. એ શિશુમાર ચકના પૂછડાની જગાએ આવેલ ધવંતરિ (૨) સામવંશી આયુપુત્ર ક્ષાત્રવૃદ્ધના છે. ભાગ ૫–૨૩–૫. વંશના કાસ્યકુલ૫ન્ન દીર્ઘતમાં રાજાને પુત્ર. ધમ (૯) વેદ પ્રતિપાદિત ધર્મ તે જ.| ભાગ એના પુત્રનું નામ કેતુમાન.
૬-૧–૪૦. ધન્વતી પારિવાત્ર નામના પર્વતમાંથી નીકળેલી એક ધમ (૧૦) ત્રીજા ઉત્તમ સવંતરમાંના સત્યસેન ભારતવષય નદી.
અવતારને પિતા. એની સ્ત્રી સુન્નતા. (જુઓ ૨. ધન્વી ચેથા તામસ મનુના દશ પુત્રમાંને એક.
ધર્મઋષિ. ધમકેશ કશ્યપ દનને પુત્ર | ભાગ ૬-૬-૩૧.
ધર્મ (૧૧) ધર્મશાસ્ત્ર તે જ, (૧૦-૪૫-૩૪. ધમની હાદ નામના અસુરની સ્ત્રી.
ધર્મ (૧૨) એક બ્રહ્મર્ષિ. એની સ્ત્રી ધૃતિ. ધમિલા અનુશાલ્વ રાજાની સ્ત્રી | જૈમિ. અશ્વમે ધમષ સ્વાયંભૂ મવંતરમાં સ્તનની ડીટડીમાંથી અ૦ ૬૧.
ઉત્પન્ન થયેલે બ્રહ્મમાનસપુત્ર. શ્રદ્ધા, મિત્રી, દયા, ધર આઠ વસ્તુઓમાને એક. એની સ્ત્રીનું નામ શાંતિ, સુષ્ટિ, પુષ્ટિ, ક્રિયા, ઉન્નતિ, બુદ્ધિ, મેધા, કલ્યાણિની અને પુત્રનું નામ કવિણ હતું. માનું તિતિક્ષા, હી અને મૂર્તિ. દક્ષે પિતાની સોળમાંથી નામ ધૂમ્રા હતું.
આ તેર કન્યાઓ આ જ મવંતરમાં ધર્મ ઋષિને