________________
જટાસર
૨૧૦
જનદેવ
હતા. એના મનમાં એમ હતું કે જ્યારે આશ્રમમાં રહેવાથી એને લાગ્યું કે હે, સંગને લીધે મારે ભીમસેન નહિ હોય ત્યારે લાગ મળે પાંડવોને કેવું જન્મ-મરણના ફેરામાં આવવું પડ્યું. આથી મારીને દ્રૌપદીને હરણ કરી જઈશ. આ એનું કપટ એનું નામ જડભરત પડયું. પાંડવોના કન્યામાં ન આવ્યું અને એ કઈ મુનિ કોઈ એને ઉઠાડે તે ઊઠે, કઈ ખવડાવે તે હશે જાણુને બધાં એની સેવામાં તત્પર રહેતા. એક ખાય, નીકર બેસી જ રહે; એવી એની સ્થિતિ વખત એવું થયું કે ભીમસેન ફળ વગેરે લેવા વનમાં જોઈને, એના ઓરમાન ભાઈઓને લાગ્યું કે એ ગયો. પોતાની ઈચ્છા પ્રમાણે આ વેગ આવતાં ઘરમાં કશા કામને નથી. એમ ધારી એને ખેતરની જ એણે દીપદી સહ વર્તમાન પાંડવોને ઊંચકી રખેવાળી કરવા મૂક્યો. ત્યાં પણ એ કાંઈ ખપને લીધા. અર્જુન આ વખતે ઇંદ્રલોકમાં ગયેલ હતો નીવડ્યો નહિ. છતાં ત્યાં જ રહેતા હતા. તેવામાં એટલે એ અને ભીમ બે સિવાય ત્રણ ભાઈઓ કઈ ચોર લોકોને દેવીને નરબલિ આપવાની ઈચ્છા અને દ્રૌપદીને લઈને ઘણું જ દોટ મૂકીને નાઠે. હતી, તેમના જોવામાં તે આવ્યું. આથી એને પકડી, યુધિષ્ઠિરે એને બહુએ પ્રકારે નીતિને બોધ કર્યો, ઊંચકી દેવીના મંદિરમાં લઈ ગયા અને જે એને પણ તે ધ્યાનમાં ન લેતાં દોડવા જ માંડયું. યુધિષ્ઠિરે મારે છે તેવામાં દેવીને બહુ ક્ષેભ થયો, અને એણે કાંઈ અલૌકિક પ્રકારે જડ રૂપ ધારણ કરવાથી એને ચાર લોકોને મારી એનું સંરક્ષણ કર્યું. | ભાગ વેગ અટક્યો અને એનાથી આગળ ચલાયું નહિ. ૫, & અ૦ ૯. એટલામાં ભીમસેન આશ્રમમાં આવ્યો. પાંડવે ત્યાં કાળાન્તરે પ્રસંગવશાત રહુગણ રાજાને એની નથી એ જોઈને શોધ કરવા નીકળી પડયો, તે ત્યાં જે મેળાપ થયો. એણે રાજાને આત્મતત્ત્વબોધ આવી ચડ્યો. ભીમસેને જટાસુરની સાથે ઘેર યુદ્ધ કરીને કૃતાર્થ કર્યો. (રદૂગમ શબ્દ જુઓ.) કરીને એને મરણ પમાડ્યો. તે ભાર૦ વન અ૦ જણ એક બ્રહ્મર્ષિ (૩ અંગિરા શબ્દ જુઓ.) ૧૫૭,
જનક વિદેહવંશના પ્રત્યેક રાજનું સામાન્ય નામ, જટિલા ગૌતમ કુળત્પન્ન એક કન્યા. એને સાત એનું કારણ એ છે કે એ વંશને મૂળ પુરુષ પતિ હતા. એને ઇતિહાસ વ્યાસે દ્રુપદ રાજાને કહી કેવળ પિતાના જ દેહથી નિર્માણ થયો હતો. એ સંભળાવ્યા હતા. ભાર૦ આદિઅ૧૯૫–૧૯. વિષયે મૂળ ઈતિહાસ એમ છે કે વૈવસ્વત મનુના જટી રાવણે પાતાળમાંથી જીતેલા નાગમાં એક | મોટા પુત્ર ઈક્ષવાકુના સો પુત્ર પિકી બીજા પુત્ર વા. રા૦ યુદ્ધ સ૦ ૭.
નિમિત્તે રાજાને વસિષ્ઠને શાપ થયો હતો. એને દેહ જઠર મેરુની તળેટીમાં આવેલા પર્વતોમાંને પૂર્વ પડી ગયા બાદ બ્રાહ્મણે એ એના દેહનું મંથન કર્યું દિશાને પર્વત.
ને તેમાંથી એક પુરુષ નિર્માણ કર્યો. એનું નામ જઠર (૨) ભારતવર્ષીય દેશ ભાર ભીષ્મ અ૦ ૮ મિથિનામાં જનક, ત્યાર પછીના દરેકને આ નામ જડભરત પ્રિયવ્રતવંશના પ્રસિદ્ધ ઋષભદેવ રાજર્ષિના લાગુ પડયું. (૧ નિમિ શબ્દ જુઓ.). સો પુત્રોમાંને મોટે, ભરત રાજા. એ રાજ્ય છોડી- જનક કૂપ ભારતવષય તીર્થ. ને વનમાં તપ કરતો હતો તેવામાં એક હરણને જનદેવ વિદેહવંશને એક જનક. વંશાવલિમાં એનું બચ્ચા ઉપર પ્રીતિ થવાથી અંતકાળે પણ એ જ નામ મળતું નથી. એને ઇતિહાસ એવો છે કે વાસના રહી. આથી એને હરિને જન્મ પ્રાપ્ત થયો. એણે પિતાને ખચે એક આચાર્ય રાખ્યા આ નિમાંથી છૂટયા પછી એણે આંગિરસ ગેત્ર હતા. એક કાળે એણે એમને એવો પ્રશ્ન કર્યો કે ના કેઈ બ્રાહ્મણની નાની સ્ત્રીને પેટે જન્મ લીધે. આત્મા એટલે શું? મુખ્યત્વે કરીને એ નામ કોને એના પૂર્વના પુણ્ય કરીને એને પૂર્વજન્મનું જ્ઞાન છે અને એને મેળવવાને ઉપાય છે ? એ પ્રશ્નોના
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
