________________
કીચક
કીચક
વનવાસ પૂરો થતાં જે એક વર્ષમાં અજ્ઞાત કહ્યું તે તને મનમાં તો ગમે છે; અને તું મારી રહેવાનું હતું તે વખતે સૈધ્રી નામ ધારણ કરીને સાથે બોલવાની ઈચ્છા પણ કરે છે. પણ મારી દ્રૌપદી વિરાટ રાજાને ત્યાં સુદૃષ્ણાની અંતઃપુરની બહેન પાસે છે, માટે કાંઈ ઉત્તર ન આપતાં સ્તબ્ધ દાસી થઈને રહી હતી. એણે કરીએ રહેતી બેસી રહી છે.” આમ કહીને કીચક છાને રહ્યો. વખતે બોલી કરી હતી કે હું કેઈનું ઉચ્છિષ્ટ નહિ કીચક જ્યારે આવું નાલાયક બોલતો હતો ત્યારે ખાઉં, કોઈના પગ નહિ જોઉં અને કહ્યું અનુ- સિધી નીચું મેં કરીને એને સાંભળી રહી હતી ચિત કામ નહિ કરું. સુદેણુએ વચન આપ્યું અને સુદૃષ્ણ હમણું કીચકને કાંઈ કહેશે અને હતું કે તારી એ શરત હું પાળીશ. એ સિવાય વારશે એનો વાટ જોતી હતી. પણ જ્યારે થોડા એ પણ કહ્યું હતું કે મારા સામી કુદૃષ્ટિ કરનાર કાળ સુધી સુષ્ણએ કીચકને કશું કહ્યું નહિ પુરુષને તમારે શિક્ષા કરવી પડશે. અને જો તમે ત્યારે તે પિતે કીચક પ્રત્યે કહેવા લાગી. નહિ કરે તે મારા પતિઓ જેઓ પાંચ ગંધર્વ છે, સરધી કહે, “કીચક, તે જે જે ભાષણ કર્યું તે તેને શિક્ષા કરશે તેમાં તમારે ખોટું ન લગાડવું. તે તારા જેવાને બિલકુલ છાજતું નથી. અરે, આ પણ સુદેષ્ણાએ માન્ય કર્યું હતું. સુદેષ્ણને પરસ્ત્રીની વાંચ્છના કરીને પૂર્વે કોનું કલ્યાણ થયું નજરે જોતાં જ, દ્રૌપદીની પવિત્રતાની ખાતરી છે કે તારું થશે ? તારા મનમાં એમ સમજીશ થઈ હતી.
નહિ. પાંચ મહાસમર્થ ગંધ ગુપ્ત અને સર્વ આમ દ્રૌપદી ઘણું દિવસથી વિરાટને ત્યાં
કાળ મારું સંરક્ષણ કરે છે. મારા પ્રત્યેની તારી સુદેણના અંતઃપુરમાં સૈરધી તરીકે સુખમાં રહેતી
આ અનુચિત વર્તણૂકની એમને ખબર પડશે તો હતી. તેવામાં એક દિવસ કીચક સહજ પિતાની
તું મહાઅનર્થ માં આવી પડીશ.” આમ બોલીને બહેનને મળવાને માટે એના અંતઃપુરમાં આવ્યો. સાધી ચુપ થઈ ગઈ. / ભાગવિરાટ અ૦ ૧૪. આ વખતે એણે સૈધ્રીને એકાએક દીઠી. તે
સૈર ધ્રીનાં આવાં વચન સાંભળી કીચક પિતાના પહેલાં એણે એને કદી જોયેલી નહિ. એને જોઈને
મનમાં વિચાર કરવા લાગ્યો કે, અહે, મેં સાંભળ્યું જ છેક ગાંડાતુર જેવો બની ગયે, અને પિતાની
છે કે સ્ત્રીઓના મનમાં જે પુરુષને વશ વર્તવાનું બહેનને પૂછવા લાગ્યો કે, “આ નવીન સ્ત્રી કેશુ છે ?' હોય છે તેની સાથે પણ તેઓ બહારથી બહુ કઠણ સુષ્ણએ કહ્યું કે, મારી પરિચારિકા છે. તે
વચને બેલે છે; તે ખરું જ છે. સૈધીનું બેલિવું સાંભળીને એને ઘણું આશ્ચર્ય લાગ્યું. થોડીવાર તે
પણ એવા જ પ્રકારનું નહિ હોય ?! ભલે, ગમે તેમ સ્તબ્ધ થઈ ગયો. પછી પિતાની બહેનની મર્યાદા
હેય; એક વખત એના મનમાં મને વશ વર્તવાનું મૂકીને સરધીને કહેવા લાગ્યું કે, “અરે સરંધ્રી, ન હોય, છતાં પણ હું કીચક! અરે, હું બલાત્કાર તારું સ્વરૂપ ઘણું જ સુંદર છતાં, તું દાસી શી કરું તેય મને ખુદ વિરાટ ધરાધરી વારી શકે રીતે બની ? મને એમ લાગે છે કે તું રાજપત્ની એમ નથી. પછી બીજાની તે શી ગણના ? આમ છે અને કોઈ કારણે આ દાસીવેશ તે ધારણું સંકલ્પ કરીને એ ત્યાંથી ઊઠયો. જતાં જતાં પિતાની કર્યો છે. ભલે, તે ગમે તેમ હે, પણ આજ તારું બહેનને કહેતો ગયો કે, “એ મારે વશ થાય એમ કર.”
એ સાંભળીને સંદેચ્છાએ કીચકને કહ્યું કે, g બહેનને કહીને તને અહીંથી છોડાવું છું. પછી તું એના વિષે પાપબુદ્ધિ કરીશ નહિ. એણે મારી પાસે મારી સ્ત્રી થઈ મારી સાથે મારે ઘેર ચાલ. અરે, પ્રથમ જ, વચન લીધું છે, તે મારે પાળવું જ કીચક જેવો પતિ મળવાનો ભાગ્યોદય થયા છતાં, જોઈએ. સુદેષ્ણુએ સૈધીના દેખતાં કીચકને એમ એવી કોણ અભાગી સ્ત્રી હોય કે દાસીપણામાં જ કહ્યું, છતાં પિતાના ભાઈની તરફ એની આંતરડી રહેવાની ઈચ્છા રાખે ? મને લાગે છે કે મેં જે ખેંચાય માટે એને લાગ્યું કે મારા ભાઈનું હિત
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
