Book Title: Jain Agamo ma avta Prakrit Vishesh Namono Parichayatmak kosha Part 1
Author(s): Nagin J Shah
Publisher: 108 jain Tirth Darshan Trust
View full book text
________________
૧૫૪
આગમગત પ્રાકૃત વિશેષનામોનો કોશ
૧. ઉસુયાર (ઇષુકાર) ઉસુયાર(૩) નગરનો રાજા. કમલાવઈ(૧) તેની પત્ની હતી. તેનું મૂળ નામ સીમંધ૨(૬) હતું.ર
૧. ઉત્તરાનિ.પૃ.૩૯૪, ઉત્તરાયૂ.પૃ.૨૨૦.
૨. ઉત્તરાનિ. અને ઉત્તરાશા. પૃ.૩૯૪. ૨. ઉસુયાર ધાયઈખંડના દક્ષિણમાં અને ઉત્તરમાં આવેલા આ નામના બે પર્વતો. તે બે પર્વતો ખંડને પૂર્વાર્ધ અને પશ્ચિમાર્ક એમ બે ભાગમાં વહેંચી દે છે. આ બે પર્વતો સમાન જ બે પર્વતો આવી જ સ્થિતિમાં પુક્ષરવરદીવમાં આવેલા છે. આમ સમયખિત્તમાં ચાર ઉસુયાર પર્વતો છે.
૧. સ્થા.૯૨, સ્થાઅ.પૃ.૮૩, સમ.૩૯, ૬૯, સમઅ.પૃ.૬૬.
ર
૩. ઉસુયાર કુરુ(૨) દેશમાં આવેલુ નગર.૧ ઉસભદત્ત(૨) વેપારી અહીંનો હતો. આ નગરનો રાજા ઉસુયાર(૧) હતો.
૧. ઉત્તરાયૂ.પૃ.૨૨૦, ઉત્તરાશા.પૃ.૩૯૫, ૩૯૬, ઉત્તરા.૧૪.૧. ૨. વિપા.૩૪. ૩. ઉત્તરાનિ.પૃ.૩૯૪.
ઉસુયારપુર (ઇષુકા૨પુર) આ અને ઉસુયાર(૩) એક છે.૧ ૧. ઉત્તરાયૂ.પૃ.૨૨૦, ઉત્તરાનિ.પૃ.૩૯૫.
ઉસુયારિજ્જુ (ઇયુકારીય) ઉત્તરજ્ઞયણનું ચૌદમું અધ્યયન. ૧. ઉત્તરાયૂ.પૃ.૨૨૦, ઉત્તરાનિ.પૃ.૯. સમ.૩૬.
૧
૨
ઉસ્સપ્પિણી (ઉત્સર્પિણી) ચડતું યા ઊર્ધ્વગામી કાલચક્ર. કાળનાં બે જાતનાં ચક્રો છેઃ ઉસ્સપ્પિણી અને ઓસપ્પિણી અર્થાત્ ઊર્ધ્વગામી અને અધોગામી. જ્ઞાન આદિનો વિકાસ જેનું લક્ષણ છે તે ઊર્ધ્વગામી અર્થાત્ ઉસ્સપ્પણી કાલચક્ર છે. તેના છ ભાગો (અરો) છે. – (૧) દુસ્સમદુસ્સમા, (૨) દુસ્સમા, (૩) દુસ્લમસુસમા, (૪) સુસમદુસ્સમા, (૫) સુસમા અને (૬) સુસમસુસમા. તેમનો કાલવિસ્તાર અનુક્રમે એકવીસહજાર વર્ષ, એકવીસહાજર વર્ષ, એક કોટાકોટિ (અર્થાત્ કરોડ કરોડ) સાગરોપમથી ન્યૂન બેતાલીસ હજાર વર્ષ, બે કોટાકોટિ સાગરોપમ વર્ષ, ત્રણ કોટાકોટિ સાગરોપમ વર્ષ અને ચાર કોટાકોટિ સાગરોપમ વર્ષ. આમ ઉસ્સપ્પિણી કાલચક્ર દસ કોટાકોટિ સાગરોપમ વર્ષનું છે. ઓસપ્પિણી કાલચક્ર વિપરીત લક્ષણવાળું (વિપરીતક્રમે) તેટલા જ સમયગાળાનું (અર્થાત્ દસ કોટાકોટિ સાગરોપમ વર્ષનું) છે. કેવળ ભરહ(૨) અને એરવય(૧) ક્ષેત્રમાં જ જ્ઞાન, આયુ, શરીરની ઊંચાઈ, બળશક્તિ આદિનો વિકાસ તેમ જ હ્રાસ ઉત્સર્પિણી (ઊર્ધ્વગામી) અને ઓસપ્પિણી (અધોગામી) બે કાલચક્રોના છ છ અરો દરમ્યાન થાય છે. સુસમદુસ્સમા અરમાં બધા કુલગર, પ્રથમ તિત્શયર અને પ્રથમ ચક્કટ્ટ અને દુસમસુસમા અરમાં બાકીના તિસ્થયો, બાકીના ચક્કવિટ્ટઓ, બધા બલદેવ(૨), બધા વાસુદેવ(૧) અને બધા
Jain Education International
૧
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
