Dravya Gun Paryayno Ras Dravyanuyog Paramarsh Part 05

Author(s): Yashovijay
Publisher: Shreyaskar Andheri Gujarati Jain Sangh

Page 223

११/११ 0 जीवस्याऽजीवत्वाऽयोगः ।
१८३३ -पापादिरूपतयाऽपि नैव कश्चिदात्मा परिणमति निजचैतन्यस्वभावपरित्यागेन परमार्थतः।
तदिदमभिसन्धाय योगीन्द्रदेवेन परमात्मप्रकाशे '“पुण्णु वि पाउ वि कालु णहु धम्माधम्मु वि काउ। रा एक्कु वि अप्पा होइ णवि मेल्लिवि चेयणभाउ।।” (प.प्र.९२) इत्युक्तम् । प्रकृते 'न खलु शालग्रामे किरातशतसङ्कीर्णे प्रतिवसन्नपि ब्राह्मणः किरातो भवतीति न्यायम्, ‘एकत्र वसन्नपि काचः काचः, मणिर्मणिः' इति च न्यायं चेतसिकृत्य तेन सह मैत्र्यादिभावः स्थिरीकार्यः। ततश्च “तीसु वि । कालेसु सुहाणि जाणि पवराणि नर-सुरिंदाणं। ताणेगसिद्धसुक्खस्स एगसमयम्मि नऽग्घंति ।।” (आ.प.९५९) क इति आराधनापताकायां वीरभद्रसूरिवर्णितं सिद्धसुखं प्रत्यासन्नं स्यात् ।।११/११।। સ્વરૂપે પરિણમતો નથી - માત્ર આટલું જ નથી. પરંતુ જે આકાશપ્રદેશમાં જીવ રહેલ છે, ત્યાં જ રહેલા પુણ્ય-પાપ વગેરે સ્વરૂપે પણ કોઈ પણ આત્મા પરિણમતો નથી. પોતાના ચૈતન્યસ્વરૂપનો ત્યાગ કરીને કોઈ પણ આત્મા પરમાર્થથી અન્ય સ્વરૂપે પરિણમતો નથી.
મૈત્રી વગેરે ભાવો ટકાવવા ? (હિ. તેથી આ જ અભિપ્રાયથી યોગીન્દ્રદેવે પરમાત્મપ્રકાશ ગ્રંથમાં જણાવેલ છે કે “પોતાના ચૈતન્યસ્વરૂપને છોડીને એક પણ આત્મા પુણ્યરૂપે પણ પરિણમતો નથી, પાપરૂપે પણ પરિણમતો નથી, શ કાળસ્વરૂપે કે આકાશસ્વરૂપે પણ પરિણમતો નથી. ધર્માસ્તિકાય કે અધર્માસ્તિકાયસ્વરૂપે પણ તે પરિણમતો નથી. કાયા સ્વરૂપે પણ તે પરિણમતો નથી.” (૧) “સેંકડો ભીલોથી ખીચોખીચ ભરેલા શાલગ્રામમાં ધી વસવાટ કરવા છતાં પણ બ્રાહ્મણ ક્યારેય ભીલ બનતો નથી.' (૨) “એકત્ર સાથે રહેવા છતાં ય કાચ કાચ તરીકે જ રહે તથા મણિ મણિ તરીકે જ રહે - આ બન્ને ન્યાયને પ્રસ્તુતમાં લક્ષમાં રાખી દો. મોહમૂઢ જીવો પ્રત્યે મૈત્રી વગેરે ભાવો ટકાવી રાખવા કે જેથી તેના પ્રભાવે આરાધનાપતાકામાં દર્શાવેલ સિદ્ધસુખ નજીક આવે. ત્યાં વીરભદ્રસૂરિજીએ જણાવેલ છે કે “ત્રણેય કાળમાં નરેન્દ્ર અને સુરેન્દ્ર પાસે જે શ્રેષ્ઠ સુખો છે તે એક સિદ્ધ ભગવંતના એક સમયના સુખની તુલનાને પામી શકતા નથી.” મતલબ કે સૈકાલિક ઉત્કૃષ્ટ સાંસારિક સુખ કરતાં પણ એક સમયનું સિદ્ધ સુખ અત્યંત ચઢિયાતું છે.(૧૧/૧૧)
લખી રાખો ડાયરીમાં...)
• સાધના એટલે કાયાથી ધર્મપ્રવૃત્તિ, વાણીથી ધર્મપ્રશંસા.
ઉપાસના એટલે મનથી પણ ધર્મપક્ષપાત, આત્મરમણતા. વાસના છે તદન અનાથ. ઉપાસનામાં છે પરમાત્માનો પાવન સાથ-હાથ.
1. पुण्यमपि पापमपि कालः नभः धर्माऽधर्ममपि कायः। एकोऽपि आत्मा भवति नैव मुक्त्वा चेतनभावम् ।। 2. त्रिषु अपि कालेषु सुखानि यानि प्रवराणि नर-सुरेन्द्राणाम्। तानि एकसिद्धसौख्यस्य एकसमयस्य नाऽर्घन्ति ।।