Dravya Gun Paryayno Ras Dravyanuyog Paramarsh Part 05

Author(s): Yashovijay
Publisher: Shreyaskar Andheri Gujarati Jain Sangh

Page 258

१२/२
१८६४
• शुद्धचैतन्यस्वभावे दृष्टिः स्थाप्या 0 प शुद्धनिश्चयनयार्पणायां तु ग्रन्थिभेदकवीर्योल्लासप्रसूतेः प्रयोजनसिद्धिरस्ति, तत्सिद्धौ च प्रमाणविषयीरा भूताऽऽत्मतत्त्वगोचराऽपरोक्षानुभूत्या सम्यग्ज्ञानसिद्धिरप्यनाविलैवेत्यनुभवावलम्बी निर्धान्तः पन्था अयम् ।
ततश्चैवम् आध्यात्मिकप्रयोजनसिद्धिकृते चित्स्वभावग्राहकशुद्धनयावलम्बने तु न काऽपि शङ्का भीतिः वा कार्या। अर्जुनवद् अस्मद्वृष्टिः केवलं निजशुद्धचैतन्यस्वभावलक्ष्ये एव स्थाप्या। एतल्लक्ष्य" सिद्धौ सर्वदा शुद्ध-बुद्ध-निरञ्जन-निराकार-निर्मलत्वोपलब्ध्या सिद्धशिलासम्प्राप्तिलक्षणसौभाग्योदयसम्भवः । १. इत्थञ्च शुद्धस्वात्मद्रव्यध्यानपरायणतया मोक्षः सुलभः स्यात् । तदुक्तं मोक्षप्राभृते '“जे झायंति सदव्वं पण परदव्वपरम्मुहा दु सुचरित्ता। ते जिणवराण मग्गे अणुलग्गा लहहिं णिव्वाणं ।।” (मो.प्रा.१९) इति છે ભાવનીયમ્T૧૨/રા
પૂર્ણ શુદ્ધ ચૈતન્યસ્વભાવથી દષ્ટિ-આસ્થા-શ્રદ્ધા-વિશ્વાસ ચલાયમાન થાય છે. તેથી મારે માત્ર શુદ્ધ ચૈતન્યસ્વભાવ જ પ્રગટાવવો છે. માત્ર તેને પ્રગટ કરવા માટે જ મારે જીવવું છે. પૂર્ણપણે શુદ્ધ ચૈતન્યસ્વભાવને પ્રગટ કર્યા વિના મારો જન્મ વાંઝિયો જશે. હવે એક પળ પણ તેનો પ્રગટ અનુભવ કર્યા વિના અંદરમાં ચેન પડતું નથી. એના વિના હું જીવતો મડદા જેવો જ છું - આવી પ્યાસ પ્રગટતી નથી. તેના વગર શુદ્ધ ચૈતન્યસ્વભાવને પૂર્ણપણે પ્રગટ કરવાનો વર્ષોલ્લાસ જાગતો નથી. તેથી ગ્રંથિભેદસ્વરૂપ આધ્યાત્મિક પ્રયોજન કઈ રીતે સિદ્ધ થાય ? જ્યારે શુદ્ધનિશ્ચયનયની મુખ્યતા કરવામાં આવે તો ઉપયોગ + દૃષ્ટિ સ્વસમ્મુખ થતાં જ્ઞાન + શ્રદ્ધાની સંધિ થવાથી પોતાના પ્રાણ સમાન શુદ્ધ
ચૈતન્યસ્વભાવને પરિપૂર્ણપણે પ્રગટ કરવાનો સંકલ્પ થાય છે. તેના બળથી ગ્રંથિભેદ કરનારો અપૂર્વ 21 વર્ષોલ્લાસ જન્મે છે. તેનાથી અપરોક્ષ સ્વાનુભૂતિ સ્વરૂપ આધ્યાત્મિક પ્રયોજન સિદ્ધ થાય છે. તથા અપરોક્ષ કે અનુભૂતિમાં જે આત્મતત્ત્વ ઉપસ્થિત છે, તે તો પ્રમાણનો જ વિષય છે. તેથી તે અનુભૂતિ યથાર્થ જ વ્યા છે. તેથી સમ્યગૂ જ્ઞાનની સિદ્ધિ પણ અવ્યાહત જ છે. આ અનુભવગમ્ય માર્ગ છે, નિશ્ચંન્ત પથ છે.
૪ અર્જુનદ્રષ્ટિ કેળવીએ જ સ (તા. તેથી આ રીતે આપણા આધ્યાત્મિક પ્રયોજનની સિદ્ધિ માટે આત્માના ચૈતન્યસ્વભાવને
પકડાવનાર/પ્રગટાવનાર શુદ્ધનયનું આલંબન કરવામાં કોઈ પણ પ્રકારની શંકા કે ભીતિ ન કરવી. અર્જુનને જેમ માત્ર ચકલીની એક આંખ જ દેખાય, તેમ આપણને માત્ર આત્માનો શુદ્ધ ચૈતન્યસ્વભાવ જ સર્વદા દેખાય-રુચે-જચે-ગમે તેવું કરવાનું છે. આપણી દૃષ્ટિ-શ્રદ્ધા-રુચિ-લગની-પ્રીતિ-આસ્થા માત્ર આપણા શુદ્ધ ચૈતન્યસ્વભાવસ્વરૂપ લક્ષ્યમાં જ સ્થાપવાની છે. આ તાત્ત્વિક લક્ષ્ય સિદ્ધ થાય પછી જ આપણે કાયમ શુદ્ધ-બુદ્ધ-નિરંજન-નિરાકાર-નિર્મળ બની સિદ્ધશિલા ઉપર બિરાજમાન થવા બડભાગી બનીએ. આ રીતે શુદ્ધ નિજ આત્મદ્રવ્યનું ધ્યાન કરવામાં પરાયણ બનવાથી મોક્ષ સુલભ બને. તેથી જ કુંદકુંદસ્વામીએ મોક્ષપ્રાભૃતમાં જણાવેલ છે કે “પદ્રવ્યથી પરાઠુખ થઈને સુંદર ચારિત્રને ધારણ કરનારા જે મહાત્માઓ સ્વાત્મદ્રવ્યનું ધ્યાન કરે છે, તેઓ જિનેશ્વર ભગવંતના માર્ગમાં લાગેલા છે તથા તેઓ જ નિર્વાણને = પરમાનંદને મેળવે છે.” (૧૨/૨) 1. ये ध्यायन्ति स्वद्रव्यं परद्रव्यपराङ्मुखाः तु सुचरित्राः। ते जिनवराणां मार्गे अनुलग्ना लभन्ते निर्वाणम् ।।