Dravya Gun Paryayno Ras Dravyanuyog Paramarsh Part 05

Author(s): Yashovijay
Publisher: Shreyaskar Andheri Gujarati Jain Sangh

Page 249

१२/१ • शुखचैतन्यप्रादुर्भावनं मुमुक्षुकर्तव्यम् ।
१८५५ -निजपरिशुद्धचेतनाप्रादुर्भावनम् एव सर्वमुमुक्षूणां कर्तव्यम् । ततश्च प्रतिक्षणं “जो परदेहविरत्तो प णियदेहे ण य करेदि अणुरायं । अप्पसरूवसुरत्तो असुइत्ते भावणा तस्स ।।” (का.अ.८७) इति कार्तिकेयानुप्रेक्षावचनविमर्शतः स्वकीय-परकीयाऽशुचिमयदेहादिममत्वपरित्यागेन निजात्मपरमशुचिस्वरूपनिमज्जनद्वारा रागादिपरिणतिलक्षणाऽशुद्धचेतनाविघटनकरणसूचनमत्रोपलभ्यते इत्यवधेयम् । इत्थमेव “तत्थ न जरा, न मच्चू, न वाहिणो, णेय सव्वदुक्खाई। अच्चंतसासयं चिय भुंजंति अणोवमं सोखं ।।” (कु.मा.१८/३३५) श इति कुवलयमालायाम् उद्योतनसूरिप्रदर्शितं सिद्धसुखं सुलभं स्यात् ।।१२/१।। વિભાવ પરિણામોથી નિર્મુક્ત એવી પોતાની પરિશુદ્ધ ચેતનાને પૂર્ણતયા પ્રગટ કરવી એ જ પ્રત્યેક મુમુક્ષુનું કર્તવ્ય છે. તેથી “જે બીજાના શરીરને વિશે વિરક્ત હોય અને પોતાના શરીરમાં આસક્તિ ન કરે તથા પોતાના શુદ્ધાત્મસ્વરૂપમાં લીન હોય તેની પાસે દેહાદિના અશુચિપણાની ભાવના રહેલી સ છે” – એ પ્રમાણે કાર્તિકેય અનુપ્રેક્ષા ગ્રંથના વચનનું ચિંતન કરીને સ્વ-પરના અશુચિમય શરીરની મમતાનો ત્યાગ કરવાપૂર્વક પોતાના આત્માના પવિત્ર સ્વરૂપમાં ડૂબકી લગાવવા દ્વારા પ્રતિક્ષણ સાવધાનીપૂર્વક લી. રાગાદિ અશુદ્ધ ચેતનાનો ઘટાડો કરવાની સૂચના અહીં પ્રાપ્ત થાય છે. આ રીતે જ કુવલયમાળામાં અંતે દર્શાવેલ સિદ્ધસુખ સુલભ થાય છે. ત્યાં પાંચ અંતકૃતકેવલીના પ્રકરણમાં ૧૮ મા વિભાગમાં છેલ્લે શ્રીઉદ્યોતનસૂરિજીએ જણાવેલ છે કે “ત્યાં મોક્ષમાં ઘડપણ નથી, મૃત્યુ નથી, વ્યાધિઓ નથી, સર્વ પ્રકારના દુઃખો તો નથી જ. ત્યાં અત્યંત શાશ્વત અનુપમ સુખને જ તે સિદ્ધો અનુભવે છે.” (૧૨/૧)
લખી રાખો ડાયરીમાં.... સુખના અને સગવડના ત્યાગ વિના સાધના જામે નહિ. દા.ત. અરણિક મુનિ. જડ-રાગ અને જીવ-દ્વેષ આ બન્નેના ત્યાગ વિના
ઉપાસના જામે નહિ. દા.ત. ધર્મરુચિ અણગાર. • વાસના પારદર્શક રીતે પ્રગટવા તૈયાર નથી.
ઉપાસનાની પારદર્શકતા આપોઆપ વ્યક્ત થાય છે. પદાર્થોને સાચવવા બુદ્ધિ ઉજાગરા કરે છે. પરિણામને સાચવવા શ્રદ્ધા આત્મજાગરણ કરે છે. સાધનાના નિયત દિવસોમાં સાધના સરળ છે. ઉપાસનાના કોઈ નિયત દિવસ નથી.
1. यः परदेहविरक्तः निजदेहे न च करोति अनुरागम्। आत्मस्वरूपसुरक्तः अशुचित्वे भावना तस्य ।। 2. तत्र न जरा, न मृत्युः, न व्याधयः, नैव सर्वदुःखानि । अत्यन्तशाश्वतं चैव भुञ्जन्ति अनुपमं सौख्यम् ।।