Book Title: Dharmanubandhi Vishva Darshan Pustak 02 Anubandh Vichardhara
Author(s): Santbal
Publisher: Mahavir Saitya Prakashan Mandir
View full book text
________________
ઓછું વાપરવું પડશે. તેમજ અનુબંધકારનું છે. તે સદા સચેત થઈને અને સાચવીને ચાલશે તો તેને શ્રમ ઓછો કરવો પડશે. સમાજને અનિષ્ટમાં સબડતે જોઈને, દ્રવ્ય, ક્ષેત્ર કાળ, ભાવ જોઈને સમાજને જેટલો સાચવશે, તેટલે જ કાદવ ઓછો ચુંટશે અને તપત્યાગરૂપ પાણી પણ તેને ઓછું વાપરવું પડશે.
અનુબંધકારની એ વિશેષતા છે કે તે રાજ્ય, જનતા અને સાધક ત્રણેયની સંસ્થાઓ જેશે. ત્યાં જે પવિત્ર અથવા ઘડતર પામેલાં સંગઠને હશે તેની સાથે અનુબંધ છેડશે; તેવાં સંગઠને નહીં હોય તે નવાં ઊભાં કરશે અને તે સંગઠનમાં જ્યાં જ્યાં અનુબંધ બગડતો કે તૂટતો જોશે કે તરત જ તેને સુધારવાનું કે સાંધવાનું કામ કરશે.
ટુંકમાં અનુબંધકાર જે જે સ્થાને હોવું જોઈએ તેને એ સ્થાને મૂકશે અને તેમ કરવા જતાં સમાજનું સમૂળું પરિવર્તન થતું હોય તે તેમ કરવામાં ચૂકશે નહીં.
ચર્ચા વિચારણું અનુબંધન કેને કહે છે?
અનુબંધન વિચારધારા અંગે સહચિંતન, ચર્ચા-વિચારણાનો પ્રારંભ કરતાં શ્રી પૂજાભાઈએ કહ્યું : “રાણા પ્રતાપ અને ભામાશાને અનુબંધ થયે, તે સૈનિકોને સમયસર સહાય મળી. ચિત્તોડ બચ્યું, દેશ બો, એમ અનુબંધ થવું જોઈએ.”
શ્રી દેવજીભાઈએ ચેખવટ કરતાં કહ્યું: “વ્યકિતનું વિશ્વ સાથે યોગ્ય રીતે અનુસંધાન થાય તે જ અનુબંધ કહેવાય; એમ મને લાગે છે. વશિષ્ઠ ગુરુ વનમાંથી રામચંદ્રજીને પાછા લાવવા ગયા છતાં તેઓ પાછા ન ર્યા કારણ કે તેમને જગત સાથે અનુબંધ કરવાને હતે.
મિત્રો અને કુટુંબ સાથેના સંબંધ થાય એ સંબંધ કહેવાય. તેથી આગળ જતાં પ્રબંધ કહેવાય. પણ વિશ્વ સાથે સંબંધ થાય એ જ
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
