Dharmanubandhi Vishva Darshan Pustak 02 Anubandh Vichardhara

Author(s): Santbal
Publisher: Mahavir Saitya Prakashan Mandir

Page 196

બંનેને પરવડે તેવા ભાવ, રાજ્ય અને સમાજે ખેડૂતોને એ ખાત્રી આપવી જોઈએ કે તે જે કંઈ મહેનત કરે તેને મેગ્ય બદલે મળે. દૂધમાં પાણી ન મેળવતાં, ગોપાલકોને પરવડતા ભાવ મળે એ પણ જેવું જોઈએ. અમદાવાદ શહેરમાં ગાયના દૂધને વધુમાં વધુ ખ્યાલ જે આપવામાં આવ્યો હોય તે તે ભાલનળકાંઠા ગોપાલક મંડળને આભારી છે. શિક્ષણ કાર્યમાં, સહકારી મંડળીમાં, ગ્રામપંચાયતમાં ગ્રામસંગઠનનું “નૈતિક પ્રતિનિધિત્વ” નહીં હોય તો ગામડું આગળ નહીં વધી શકે. નૈતિક પ્રતિનિધિત્વ એટલે શું?
ભાલનળકાંઠ ખેડૂત મંડળનું બંધારણ જેશે તે જણાશે કે તેમાં તેના સભ્યોએ સહકારી મંડળીમાં ફરજીયાત બચત કરવી અને ઝઘડે થાય તે લવાદી સ્વીકારવી, એવી કલમ છે. લવાજમ પણ સમાજવાદી સમાજરચનાને અનુકૂળ ચઢઉતર રાખ્યું છે. મજૂર માટે આઠ આના, ખેડૂતે માટે બળદે રૂપિય; બે બળદે બે રૂપિયા રાખવામાં આવ્યાં છે. બીજે સ્થળે ઉમરા પ્રમાણે પૈસા લેવાય છે. લાખવાળાના ઉમરોય સર અને ગરીબને પણ સરખો. જ્યારે અહીં શક્તિ અને પરિસ્થિતિ પ્રમાણે રાખવામાં આવ્યું છે અને લાભ બધાને સરખે છે. સહકારી મંડળીમાં ખેડૂત મંડળનું પ્રતિનિધિત્વ હોવાના કારણે તેનું સંચાલન પક્ષપાતરહિત કાર્યક્ષમ રીતે ચાલે છે. આથી મંડળના સંચાલન તળેની સહકારી મંડળીઓ ખૂબ મોટું ભંડોળ એકત્ર કરી શકી છે. જવારજની સહકારી મંડળીની પ્રગતિ ગુજરાતમાં નમૂનેદાર છે. તે માટે વેપાર કરે છે; મજૂરોને પણ રૂપિયા ધીરે છે.
ઘણા લોકોને આ નૈતિક પ્રતિનિધિત્વની વાત ગળે ઉતરતી નથી. એટલે તેઓ વિરોધ કર્યા કરે છે. કેટલાક એમ માને છે કે લોકશાહીમાં બીજી સંસ્થાઓની ડખલ નહિ જોઈએ. ઘણા દેષથી પણ વિરોધ કરે છે. સદ્ભાગ્યે શ્રી. વૈકુંઠભાઈ મહેતા આ પ્રવૃત્તિઓને જાણે છે એટલે તેઓ સારી એવી મદદ કરે છે. ખેડૂત મંડળને ટેકો આપે છે. નૈતિક