Dharmanubandhi Vishva Darshan Pustak 02 Anubandh Vichardhara

Author(s): Santbal
Publisher: Mahavir Saitya Prakashan Mandir

Page 204

૧૯૨
હું પૂ. મહારાજશ્રીને વિચારથી સમજવા લાગ્યા અને તેને બધા સાથીઓ સાથે ચર્ચતે રહ્યો. પણ હવે તેને આચરણમાં મૂકતાં મને ખાતરી થઈ છે કે ભાલ નળકાંઠાનું કાર્ય આખા દેશમાં ફેલાઈ શકે તેમ છે. વિગતેમાં પ્રદેશવાર સામાન્ય ફેરફારો ભલે થાય પણ મૌલિક તત્ત્વ તે સરખું જ રહેવાનું. અને જે તે દેશમાં ફેલાઈ શકે તે તેને પ્રકાશ વિશ્વમાં ફેલાશે જ. . ગ્રામ અર્થતંત્ર ગોઠવવું જરૂરી છે.
શ્રી. બળવંતભાઈ: “દરેક સ્થળે સરકારી ડખલ તે છે જ. સરકાર, યંત્રો અને મૂડી મળીને લોકોની પાયમાલી થઈ રહી છે. આથી સરકાર અને મધ્યમવર્ગ જે નૈતિક ગ્રામસંગઠનને પલે પિતાનું બળ નાખે તથા આર્થિક સામાજિક કાર્યક્રમો તેમને જ સોંપાય તે જરૂર આ કાર્ય અજોડ થશે.
આજે તે ખેડૂત અને ગામડાંઓ પીઠ આગળ પરાધીન થઈ જાય છે. પિતાના પરિશ્રમે પેદા કરેલ માલને પાણીના મૂલે આપી દે છે. આમ જોતાં કેટલાક લોકો કહે છે કે ગામડાં માલદાર થયાં છે તે ખરૂં નથી. ખરી રીતે તે થોડાંક માથાભારે કે મૂડીવાદીઓ અથવા દાંડ તના હાથા બન્યા હોય એવા લોકો માલદાર બન્યા છે. પણ તેવા કેટલા ટકા? એટલે જ સમગ્ર ગામડાનું ઉત્યાન અને એમની રોજીરટીને પ્રશ્ન ઉકેલવા આખું ગ્રામલક્ષી અર્થતંત્ર ગોઠવવાની જરૂર છે. આ રીતે જોતાં કોંગ્રેસના રાજકીય માતૃત્વની વાત પણ સમજાય છે; તેમજ પ્રાયોગિક સંઘની નૈતિક દરવણ અને ચેકીની વાત પણ દીવા જેવી સ્પષ્ટ લાગે છે.
શ્રી શ્રોફ : મારા મતે બધા વર્ગોનું જાતિના ધોરણે સંગઠન કરવું પડશે. કારાકેન્દ્રમાં જેમ મૂએલા ઢોરના દરેક અંગને ઉપયોગ થાય, છે તેમ ગામડાનાં દરેક અંગનું સંગઠન કરવું પડશે, અને તેને - યથાયોગ્ય ઉપયોગ કરે પડશે.