Dharmanubandhi Vishva Darshan Pustak 02 Anubandh Vichardhara

Author(s): Santbal
Publisher: Mahavir Saitya Prakashan Mandir

Page 231

[૫]
લોકસેવકે અને ક્રાંતિપ્રિય
સાધુવર્ગને અનુબંધ મુનિશ્રી સંતબાલજી].
[૭–૧૧–૧ અત્રે અનુબંધ વિચારધારાના સંદર્ભમાં “જનસેવકો અને ક્રાંતિપ્રિય સાધુવર્ગને અનુબંધ” એ અંગે વિચાર કરવાનું છે. ભૂતકાળમાં એ બન્નેને આવો અનુબંધ હતું કે નહીં? અત્યારે કયાં છે? કયા કયાં છે ? તે કેવી રીતે દૂર થઈ શકે? એ બધી વાને ઉપર ઊંડાણથી વિચારવાનું છે. સંગઠન યુગ :
આજનો યુગ સંગઠનને યુગ છે. વ્યક્તિગત સાધના સર્વાગી રીતે સફળ થવાની નથી. કારણ કે વ્યક્તિઓ જુદી જુદી હોય તે તેમનું ઘડતર થઈ શકે નહિ, પણ વ્યક્તિઓ સંખ્યાબંધ હોય તે જ તેમનું વ્યવસ્થિત રીતે ઘડતર થઈ શકે અને આમ આખા સમાજનું ઘડતર પણ થાય. એ રીતે એક બીજી વાત સમજવાની છે કે જેમ એકલી વ્યકિત દ્વારા કોઈ પણ સવાંગી ક્રાંતિ થઈ. શકતી નથી, તેમ એકલી સંસ્થા દ્વારા પણ તે આજે ન થઈ શકે. આ પ્રસંગે ટોળું, સંગઠન, સંસ્થા અને સુસંસ્થા શું છે તે પણું જોઈ જઈએ. જુદી જુદી વ્યકિતઓ પ્રવચન, ઉત્સવ કે વેપાર વખતે ભેગી થાય તેને સંગઠન ન કહી શકાય. એવી જ રીતે વ્યકિતઓને સરવાળો પણ સંગઠન કે સંસ્થા નથી, એનાથી પણ આગળ વધીને એમ કહી શકાય કે અચોક્કસ વિચારે, સંકીર્ણદષ્ટિ કે સ્થાપિત હિતવાદી કાર્યોવાળા