Dharmanubandhi Vishva Darshan Pustak 02 Anubandh Vichardhara

Author(s): Santbal
Publisher: Mahavir Saitya Prakashan Mandir

Page 293

૨૮૧
નો પ્રયોગ સુખદ અનુભવ
- પૂ. શ્રી દંડી સ્વામીજી ઃ “વિશ્વવત્સલ સંધ વિષે પ્રાથમિક તે “અનુબંધ વિચારધારા” તથા “સાધુ- સાધ્વીઓને” વગેરે પુસ્તકોમાં આવી જાય છે. ખરેખર હિન્દુધર્મનું રહસ્ય અને માનવથી માંડીને મહાત્મા શી રીતે બનાય એવું સંપૂર્ણ અને સોળે કળાએ ખિલી શકે તેવું સ્વરૂપ વિશ્વ વાત્સલ્યમાં આવી જાય છે. મારી દ્રષ્ટિએ આ કાર્યમાં આદર્શ તરીકે મહાવીર, બુદ્ધ, રામ અને કૃષ્ણ તો છે જ પણ, છેલ્લા યુગમાં ગાંધીજીને પૂરક તરીકે મૂકીએ તો આપણું વિશ્વવાત્સલ્યનું કામ આ પાંચને અંદર્ભ લેતાં, પૂરેપૂરી સફળતાને વરશે એવી પ્રતીતિ થાય છે.
આપણે બધા સાડાચાર માસ સાથે રહ્યા. તેમાં બે જૈન સાધુઓ અને અમે બે વિદિક સન્યાસીએ છીએ. અમે ખૂબ આત્મીયતા અનુભવી, અલબત્ત વૈદિકો અને જેનેને આવી આત્મીયતા અસર તે કરી ગઈ હશે; પણ તેનું પરિણામ લાંબે ગાળે દેખાશે. સામાન્ય રીતે લોકો વટાળવૃત્તિથી ટેવાયેલા હોય છે અને સંકુચિતતા હોય છે. એટલે પરિણામમાં થોડું મોડું થવાની ચિંતા લાગતી નથી. આપણે બધા સાથે રહ્યા એટલે સ્વાભાવિક રીતે સ્વભાવ – સંઘર્ષ થાય પણ, પ્રેમ જળવાઈ રહ્યો તે અદ્દભૂત વસ્તુ ગણાય. સઘર્ષ ન જ થાય એ તો અશકય વસ્તુ છે; પણ અતે જેનું પરિણામ સારું તે સારું ગણાય. આ નો પ્રયાગ હતો અને તેને સુખદ અનુભવે. હમેશાં યાદ રહેશે.
શ્રીબલવંતભાઈ: વિશ્વ વાત્સલ્ય અમારા માટે ઘણી દૂરની વાત , હેવાથી જ સ્વભાવ સંધર્ષ થયા પણ સાધુ – સન્યાસીઓએ અમને પિતાનું માતૃવાત્સલ્ય અહીં બતાવી આપ્યું. અમને ખાતરી થઈ કે પરિસ્થિતિના કારણે માનવી હિંસક બને છે પણ તેની પ્રવૃત્તિ તે અહિંસાની જ છે.