Dharmanubandhi Vishva Darshan Pustak 02 Anubandh Vichardhara

Author(s): Santbal
Publisher: Mahavir Saitya Prakashan Mandir

Page 232

૨૨૦
લોકો ભેગા થઈ જાય તે તેને સુસંસ્થા કહેવાતી નથી. એ તે ટોળું કહેવાય અને ટોળા દ્વારા વ્યકિતઓનું ઘડતર કે લોકઘડતર ન થઈ શકે.
એટલે જ ચક્કસ પ્રકારનું સર્વ હિત ધરાવતી વ્યકિતઓ સંસ્થાબદ્ધ થાય તે તેમનું સંગઠન વ્યકિતઓનું ઘડતર કરે અને આવાં સુસંગઠનનું જોડાણ થાય તે જ સર્વાગી અહિંસક ક્રાંતિ થઇ શકે. એને અનુબંધ વિચારધારા પ્રમાણે ચાર સુસંસ્થાઓને અનુબંધ કહેવામાં આવ્યું છે. ચાર સુસંસ્થાઓ :
એ ચાર સુસંસ્થાઓ આ પ્રમાણે છે :-(૧) ક્રાંતિપ્રિય સાધુસાધ્વીઓ, (૨) લોકસેવક સંગઠન, (૩) લોક સંગઠન. (૪) રાજ્યસંગઠન, આજે વિજ્ઞાનના પ્રતાપે વિશ્વ નાનું અને એક થયું છે પણ એનું સંકલન ન થાય ત્યાં સુધી તે એક ન ગણું શકાય. પાસે આવવાથી જ પાસે આવી જવાતું નથી. એક થવાતું નથી. પણ હૃદયની એકતા આવવી જોઈએ. નહીંતર ઘર્ષણ થયા વગર ન રહે. રશિયા અને અમેરિકા પાસે આવ્યા છે. પણ હૃદયની એકતા ન હઈને જગતના વિનાશની જ કલ્પનામાં બને રચ્યાપચ્યા રહે છે. આ હદયની એકતા ભગવાન પોતે આવીને કરી દેશે, એમ માનવું વધારે પડતું છે. હૃદયની એક્તા આપણું અંતરમાં બેઠેલા ભગવાન (શુદ્ધાત્મા)ને જગાડીને આપણે જ કરવાની છે. તેની બાહ્ય પ્રક્રિયા સુસંસ્થાઓ પેદા કરી તેમને જોડાણ કરવામાં છે. કોઈ પણ એકલી સંસ્થા આખા વિશ્વની હૃદયની એકતા ન કરી શકે. ફાંતિપ્રિય સાધવર્ગ પણ એકલો મથે તે યે આ ન કરી શકે, કે એકલી લોકસેવકની સંસ્થા પણ ન કરી શકે. એકલાં લોકસંગઠને કે એકલી રાજ્ય સંસ્થા ગમે તેટલું મથે પણ. આ ચારેય સુસંસ્થાને અનુબંધ ન હોય ત્યાં સુધી એ ભગીરથ કાર્ય ન થઈ શકે.
આ ચાર સુસંસ્થાઓમાં સંગઠન) બે સંસ્થાઓ લોકસંગઠન અને રાજ્ય સંગઠન પ્રેરણા ઝીલનારી એટલે કે પ્રેરિત સંસ્થાઓ રહે છે. તેમને પ્રેરણાની અપેક્ષા રહે છે, ત્યારે ક્રાંતિપ્રિય સાધુ સંસ્થા અને