Dharmanubandhi Vishva Darshan Pustak 02 Anubandh Vichardhara

Author(s): Santbal
Publisher: Mahavir Saitya Prakashan Mandir

Page 235

૨૨૩
સ્થિરતા (અચંચળ મન) બીજું શાંતિ અને પછી સમતા આ ત્રણે ક્રમશઃ છે. ઉપરના મનથી ઊંડા ઊતરાશે ત્યારે દિવ્યમન સુધી પહોંચાશે અને ત્યાંથી મિયા એને ઊંચકીને આનંદમય કોશમાં (પરમ મનમાં) લઈ જશે. આ સ્થિરતાનું નામ જ સમતા છે.
ક્રાંતિપ્રિય સાધુઓ ગમે તે ક્ષેત્રમાં પ્રેરણા આપશે કે પ્રશ્નો ઉકેલશે છતાં આવી સર્વોચ્ચ સ્થિરતા નહીં ગુમાવે. આવી અખંડ સમતાને ગુણ ક્રાંતિપ્રિય સાધુઓમાં તે હોવો જ જોઈએ. જેથી રચનાત્મક કાર્યકરો (નવા બ્રાહ્મણો)માં પણ તે આંશિક રૂપે આવે ? પરમ સમતા એજ રચનાત્મક કાર્યકરને સાધુ પાસે જવા માટે કારણભૂત આકર્ષણ છે. એ બને આવા કારણે ન જોડાય તો પછી તેમને અનુબંધ કેવી રીતે થાય ? ભૂતકાળમાં સાધુઓ અને સેવકોને અનુબંધ :
પ્રાગઐતિહાસિક અને ઐતિહાસિક કાળમાં ઋષિમુનિશ્રમણસંન્યાસીઓ-સાધુઓ અને લોકસેવકોને અનુબંધ કઈ રીતે રહેતા તે અંગે વિચાર કરીએ. તે વખતે લોકસેવકનું કામ બ્રાહ્મણો કરતા અને સમાજની નૈતિક ચોકી કરવાનું લોકોમાં શિક્ષણ-સંસ્કાર આપવાનું વગેરે કામ કરતા. તેઓ નિઃસ્પૃહી અને નિર્લોભી રહીને અને તેના બદલામાં શુદ્ધભાવે લોકો આપતા તેનાથી તેઓ પિતાને નિર્વાહ ચલાવતા. શ્રમણ બ્રાહ્મણોને પ્રેરતા, સમાજની નૈતિક ધાર્મિક ચકી રાખતા. એટલે આવા બ્રાહ્મણે અને શ્રમણ (સાધુઓ)નો અનુબંધ કયાં અને કેવી રીતે રહ્યો છે, તે જોઈએ.
આપણે ત્યાં ૩૦૦૦ વર્ષને ઇતિહાસ મળે છે અને તે પહેલાંના પાંચ હજાર વર્ષ જુના મોહન–જો–ડેરો અને હડપ્પાના અવશેષો મળી આવ્યા છે. રામન્યુગથી સંસ્કૃતિ અને ઇતિહાસની કડીઓ ગુંથાયેલી મળે છે.
એની પહેલાં જૈનના અષભદેવ પ્રથમ તીર્થંકર અંગે અને પછીના ૨૨ તીયકરો તેમજ વૈદિક પરંપરા પ્રમાણે નવ અવતારોનું વર્ણન મળે છે. આ ઉપરથી કંઈક સાંસ્કૃતિક પરંપરાને ઇતિહાસ ગોઠવી શકાય. ભગવાન