Dharmanubandhi Vishva Darshan Pustak 02 Anubandh Vichardhara

Author(s): Santbal
Publisher: Mahavir Saitya Prakashan Mandir

Page 273

વિશ્વવત્સલ સંઘનું સ્વરૂપ
[૧૭]
મુનિશ્રી સંતબાલજી]
[ ૨૧-૧૧-૬૧. અનુબંધ વિચારધારાના મૂળ મુદ્દાના સંદર્ભમાં વિશ્વવત્સલસંઘનું સ્વરૂપ એ અંગે અત્રે વિચારવાનું છે. અનુબંધ વિચારધારા અંગે વિચાર કરતા કરતા સર્વાગી દષ્ટિવાળા લેકમેવકો, ક્રાંતિપ્રિય સાધુસાધ્વીઓ, અનુબંધકાર, સર્વાગી ક્રાંતિકાર એ શબ્દ આવી ગયા છે. પણ વિશ્વવત્સલ સંઘ”ની વાત કરતાની સાથે એ બધાથી પણ ઉચ્ચ સર્વોચ્ચ આરાધકની ક૯૫ના આકાર પામે છે. વિશ્વવાત્સલ્યના સર્વોચ્ચ આરાધકને જેને જગતના પ્રત્યેક જીવો પ્રતિ સતત વાત્સલ્યભાવ રહે અને એ વાત્સલ્યભાવ રેડવા માટે જે પોતાની જાતને અલગ વ્યક્તિ તરીકે મટાવી જગત આખાને બની જાય એ વિશ્વવત્સલ છે. તેવા આરાધકોને સંધ એ “વિશ્વવત્સલ સંધ” છે. આ એક સર્વોચ્ચ કક્ષા છે આત્માની.
વિશ્વવત્સલ સંઘ અને વિશ્વાત્સલ્ય પ્રાયોગિક સંઘઃ વિશ્વવત્સલ સંધ શું છે એને ખ્યાલ જ્યાંસુધી સંપૂર્ણ પણે ન થાય
ત્યાં સુધી બીજા બળોને સાંકળવાનું કર્તવ્ય સૂઝે નહીં. ઘણીવાર લોકો વિશ્વ વાત્સલ્ય-પ્રાયોગિક સંઘને અને વિશ્વવત્સલ સંઘને એક સમજી જાય છે. પણ, વિશ્વ વાત્સલ્ય પ્રાયોગિક સંધ વિશ્વમાં વાત્સલ્યને પ્રયોગ કરનાર એક બળ છે, તે વિશ્વવત્સલ સંઘને પ્રત્યક્ષ પ્રવેગ કરવા માટેનું વાહન છે.
વિશ્વવત્સલ સંધ ગ્રામ્ય પ્રાયોગિક સંધ અને વિશ્વાત્સલ પ્રાયોગિક સંધ એ બન્નેને સાંકળનારૂં બળ છે તેમજ માનવ જીવનના બધાં ક્ષેત્રમાં નૈતિક સંગઠને ધારા ધર્મદષ્ટિએ સમાજ રચના કરવાનું