Dharmanubandhi Vishva Darshan Pustak 02 Anubandh Vichardhara

Author(s): Santbal
Publisher: Mahavir Saitya Prakashan Mandir

Page 233

૨૨૧.
લોકસેવક સંગઠન પ્રેરણા આપનાર–પ્રેરક રહે છે. આમ પ્રેરક અને પ્રેરિત સંસ્થાઓમાં વધારે જવાબદારી પ્રેરકની છે. “છોરું કછોરૂં થાય પણ ભાવિતર કુમાવિતર ન થાય! એ પ્રમાણે પ્રેરણું લેનાર કદાચ ભૂલ કરે તે તે ક્ષમ્ય ગણાય પણ પ્રેરણું આપનાર ભૂલ કરે તે તે ક્ષમ્ય નથી. કદાચ એ પ્રેરણા લેનાર સંસ્થા કહે કે અમને પ્રેરણાની જરૂર નથી તે હવે શું કરવું, એમ ડરીને પ્રેરકે ખસી ન જવું જોઈએ. જેમ બાળકને માતા નવડાવે ત્યારે તે ના પાડે છે પણ માતા સમજે છે કે અત્યારે ભલે ન ગમે, પછી તેને ગમશે, એટલે તે બાળકને ખૂબ સારી પેઠે નવડાવે છે. એવી જ રીતે પ્રેરણા આપનાર જે હિતબુદ્ધિથી પ્રેરાઈને પ્રેરણા પાત્રને પ્રેરણા ન આપે તો તે ટોળું ભેગું થઈને સ્વછંદ ભાગે ચડીને પોતાનું અને પારકાનું અહિત કરનારૂ નીવડશે. એક જૈનાચાર્યે કહ્યું છે કે –
'रुसउ वा परो भावा विसं वा परियजउ ।
भासियन्वा हिया भासा सपकख गुणकारिया ।' સાંભળનાર કે બીજો કોઈ રુષ્ટ હોય કે તુષ્ટ હોય, અથવા વિષમરૂપે તે ઉપદેશને ઝીલતે હોય, પણ પ્રેરકે તે પર પક્ષે ગુણકારી હિતવચને કહેવાં જ જોઈએ.
મતલબ એ કે ભલે પ્રેરણાપાત્ર સંસ્થાઓ પહેલાં વિરોધ કરે કે અમારે તમારી પ્રેરણું નથી લેવી, તે યે તે આપ્યા કરે, છડ્યા કરે. એ રીતે ધીમે ધીમે તેને ગમશે અને પછી તે પ્રેરણું ઝીલ્યા વગર રહેશે નહીં.
કયારેક એવું પણ બને છે કે સ્વાથી અને હિસાધક તર પિતાનું લુંટાઈ જશે એમ માનીને પણ પ્રેરણું લેવાની ના પાડે છે. કોંગ્રેસમાં અમારે ત્યાંના કેટલાક એકહથ્થુ સત્તા ટકાવી રાખનાર ભાઈઓ કહે છે અમને તમારૂં (પ્રાયોગિક સંઘનું અને સંતબાલજીનું) પ્રેરક્ષણે જોઈતું નથી. સદ્દભાગ્ય સ્થાનિક વર્તુળમાંથી જ આ અવાજ કાઢવામાં