Dharmanubandhi Vishva Darshan Pustak 02 Anubandh Vichardhara

Author(s): Santbal
Publisher: Mahavir Saitya Prakashan Mandir

Page 211

તે આજ રસ્તો છે કે પ્રેરક-પૂરક બળો ઊભાં કરી દેવા જોઈએ: એમને ગમે કે ન ગમે છતાં કરવાં જોઈએ. જે મેટી સિદ્ધિ ઈકને મળી છે તેનું કારણ મજુરનું સંગઠન છે અને તેને જે નેતાગીરી મળી છે તે ગાંધીવાદી વિચારસરણને લીધે છે. તેનું કાર્ય એટલા માટેજ વેગભર્યું ચાલે છે.
આ અંગે જે બે કરા થયા તે સંગઠનના કારણેજ થયા છે. એવી જ રીતે ગામડા માટે પણ કોંગ્રેસે જે ઠરાવ કર્યો તેને હેતુ પણ એ છે કે કોગ્રેસીઓને ગામડાંમાં કામ કરવું હોય તો જ્યાં ગ્રામ-સંગઠનો હોય ત્યાં તેમની મારફતે તે જાય તેમજ શહેરમાં કામ કરવું હોય તે ઈન્દુક મારફત જવું જોઈએ. કેટલાક કોંગ્રેસી-મિત્રોને આ ગમતું નથી. તેમના મનમાં બીક છે કે આર્થિક કામ નહીં કરીએ તે લોકો મત આપશે નહીં; તેમજ આ નેતાઓ આજે છે અને કાલે નહેાય ત્યારે સંગઠને કાંગ્રેસને માનશે કે નહીં એ પણ એક સવાલ છે. પણ, આ માન્યતા ભ્રામક છે. ઉલટું તે ( કાંગ્રેસ ) સિધી ગામડાંના પ્રશ્નમાં પડે છે એટલે મૂડીવાદ અને ગૂંડા વ. તને પ્રતિષ્ઠા મળી જવાનો ડર રહે છે, તેને બદલે ગામડાં અને ઈન્દુક વડે કામ લેવાય તે સારાં તો ઉપર આવશે. અને નવરચના સુંદર બનશે.
નગરનું નૈતિક લોકસંગઠન પણ નૈતિક ગ્રામસંગઠન જેટલું જરૂરી છે. તેની ઉપેક્ષા કરવાથી નહીં ચાલે. એ સિવાય એ સંગઠનેની નેતાગીરી નૈતિક તના હાથમાં રહેવી જોઈએ. તેમ ન થતાં શહેરમાં કંઈક પણ કારણ મળતાં સંયુક્ત મહારાષ્ટ્રનાં તેફાનની જેમ તેફાની અને ગુંડાતો જે ઉપદ્રવ મચાવે છે તેથી ઘણું સંસ્કૃતિ જાનમાલનું નુકસાન થાય છે, તે કોઈ પણ લેકશાહી માટે ભાસ્પદ નથી. એટલે મિલના મજુરોનું નૈતિક સંગઠન હોવું જોઈએ. મિલોમાં મજૂરોને ભાગ મળે તે પણ તેવું જોઈએ. તે છતાં આવાં સંગઠનની નેતાગીરી ઈન્દુક જેવી સંસ્થા હસ્તક હેવી જોઈએ. કેવળ મિલેનું જ નહીં, શહેરના કામદાર કે શ્રમજીવીઓનાં પણ સંગઠન નૈતિકતાના પાયાએ