Book Title: Dharmanubandhi Vishva Darshan Pustak 02 Anubandh Vichardhara
Author(s): Santbal
Publisher: Mahavir Saitya Prakashan Mandir
View full book text
________________
એટલે આ પ્રસંગ ઉપરથી જાણી શકાશે કે વ્યક્તિનું અનુસંધાન રાખવું. તેને વિરોધ કેટલા પ્રમાણમાં કરવા કે ચૂપ રહેવું? ' એક આશ્રમવાસી ભાઈએ એક આશ્રમમાં અખતરો કર્યો. તેણે કહ્યું: “અહીં આશ્રમમાં જે ભાઈ બહેને છે તે નિર્વિકારી થઈ ગયા છે. માટે ભેદભાવ રાખવે નહીં. સાથે સુવામાં પણ શું વાંધે છે?” તેમણે ગાંધીજીની સલાહ પૂછી. ખરી રીતે પહેલાં પૂછવું જોઈતું હતું. પણ પછી પૂછ્યું. ગાંધીજીએ વિરોધ કર્યો “સમાજમાં કરવા જે આ પ્રાગ નથી. દેવતા સાથે બાથ ન ભીડાય !”
એ ભાઈને ગાંધીજીની વાત ગળે ન ઊતરી. પણ અનુભવ થયે કે સમાજ વિરોધ થયો. ગમે તે કારણે એ ચાલ્યું નહીં, આમ છતાં ગાંધીજીએ તેમની મિત્રતા છોડી નહી. તેઓ સંપર્ક રાખતા રહ્યા. એ ભાઈને પોતાની ભૂલ સમજાઈ ગઈ અને મિત્ર બની ગયા. આમ પ્રિય દર્શના પણ સમજી ગઈ અને પિતાના રસ્તે આવી ગઈ
ગાંધીજીના પણ ઘણું પ્રસંગે છે. તેમની પાસે ત્રણ જણ બેસતા. સરદાર, યાજ્ઞિક, અને બેન્કર. યાજ્ઞિક જુદા પડયા પણ ગાંધીજીએ કદિ તેમને જાહેર વિરોધ નક, એટલે યાજ્ઞિક કાયમ તેમને નમતા રહ્યા. નાનાલાલ કવિ ગાંધીજીને સખ્ત વિરોધ કરતા પણ ગાંધીજીએ કહ્યું:
નાનાલાલ ગુજરાતની કામધેનું છે.” સુિધી વ્યક્તિ સમજી કરીને ઈરાદાપૂર્વક નુકશાન ન કરે ત્યાં સુધી તેની સામાજિક પ્રતિષ્ઠા ન તૂટે એ જોવું રહ્યું.
એવી જ રીતે ભાલ નળકાંઠાને પ્રયોગ જોતાં એ ખ્યાલ આવશે કે શ્રી. રવિશંકર મહારાજ પ્રાયોગિક સંઘથી છૂટા પડી ગયા તે પણ તેમની સાથે મીઠા સંબધો તો ચાલુ જ છે. સર્વોદયની વાત ચાલે છે ત્યારે એટલું જ કહેવાનું છે કે વિચારમાં ભલે મતભેદ હેય, પણ વિનોબાજી તરફની શ્રદ્ધા ડગવી ન જોઈએ; તેવું કરવું. તેમની સાથેનું અનુસંધાન તેડવું નહીં, તે સિવાય બીજી એક વાત જરૂર યાદ રાખવી
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com