Dharmanubandhi Vishva Darshan Pustak 02 Anubandh Vichardhara

Author(s): Santbal
Publisher: Mahavir Saitya Prakashan Mandir

Page 93

ચર્ચા-વિચારણ દાંડત અને લાંચ સામે ઝુંબેશ
શ્રી માટલિયાએ આજની ચર્ચાને પ્રારંભ કરતાં શિબિર સામે પ્રશ્ન મૂકે : “અનુબંધ વિચારધારા માટે આપણે ગામડામાં દાંડત સામે અને શહેરમાં લાંચ સામે જે ખૂબેશ ઉપાડીએ તો?”
તેના જવાબમાં તેમણે જ કહ્યું : “વેદવાદીઓ યજ્ઞની ચર્ચા કરતા રહ્યા અને બુદ્ધ ભગવાને કરૂણ અને ભગવાન મહાવીરે અહિંસાને માટે યજ્ઞની હિંસા નિવારવાની ક્રિયા ઝડપી લીધી. તેમાંથી “દેવને યજ્ઞ” તો એ દેવ કઈ છે જ નહીં એ વિચાર વ્યાપક થયો. ત્યારે તેમણે કહ્યું: શબ્દ પ્રમાણ નહીં, પણ અનુભવ પ્રમાણુ જ સાચું પ્રમાણ: એ જ પ્રકારે નિર્ણયકર્તા જન્મે નહી પણ ગુણે બ્રાહ્મણ હવે જોઈએ. ભાષા સંસ્કૃત નહીં પણ લેકભાષા. એ બધા ય ઝીલી શકે માટે સૌનાં સંગઠન !” એમ આખી વ્યવસ્થા ફેરવી નાંખી. ગાંધીજીએ પરદેશી સામેના અહિંસક યુદ્ધથી આખી દેશ–પ્રજાને એકાગ્ર કરી નાખી. એમ
આ અનુબંધ વિચારધારાની વિશાળ વ્યાપ્તિ માટે આપણે કોઈ એવી ક્રિયા લઈએ કે જેમાં સે એકાગ્ર થાય અને પછી આપોઆપ એનું શાસ્ત્ર ઘડાતું જશે અને પ્રજા ઉપાડી લેશે.”
બલવંતભાઇ: જેમ અમલદારો લાંચ લે છે તેમ સામે ચાલીને પિતાનું સ્વાથી કાર્ય સાધવા જાતે લોક લાંચ આપી અમલદારોને બગાડે છે તેનું શું?”
માટલિયા : “બધાને એ દેષ સાલે છે એટલે એ દેશ-નિવારણ સહેજે સર્વ સ્વીકૃત થશે !”
પૂંજાભાઈ: “ખાનગી ચાલે ત્યાં શું કરવું ?”
દડીયા: “સંગઠન મજબુત થાય. તો જરૂર એને પણ નિવારી શકાય !”