Book Title: Dharmanubandhi Vishva Darshan Pustak 02 Anubandh Vichardhara
Author(s): Santbal
Publisher: Mahavir Saitya Prakashan Mandir
View full book text
________________
૧૦૫
છે. આમ વિશ્વનું રાજકારણ જાગૃત કરવા અંગે ભારત જ જવાબદાર છે. આજે ભલે વીટો પાવર ચાર મોટા રાષ્ટ્રો પાસે રહ્યા, પણ વિશ્વસંઘમાં અન્ય દેશોનું નૈતિક દબાણ વધી રહ્યું છે અને તે વિશ્વના દરેક પ્રશ્નોને માનવતાની દષ્ટિએ વિચારે છે; એટલું જ નહીં, તેના વડે વિશ્વમાનવવિકાસને સામૂહિક કાર્યક્રમ પણ અનેક સ્થળે રચાઈ રહ્યો છે. - ઘણા લોકો કહે છે કે રાજકારણને શા માટે મહત્વ આપવું જોઈએ ? એક વાત વિચારીએ કે આજે ભારતે ધૂનમાં જઈને વિશ્વને અહિંસક દરવણ ન આપી હેત તે શું થાત? પરસ્પરના સંહાર માટે શસ્ત્ર નિર્માણની હરિફાઈમાં ઉત્તેજના વધી જાત અને જે યુદ્ધ ફાટી નીકળત તો આજે આપણે બધા જે ચર્ચા કરી રહ્યા છીએ તે ન કરી શકત.
એટલે જ જનસંગઠને એ (પ્રજાનાં સુસંગઠનેએ) અનુબંધ વિચારધારામાં કોંગ્રેસ જેવી રાજકીય સુસંસ્થાઓનું માતૃત્વ સ્વીકારવું જોઈએ એમ કહેવામાં આવે છે. કોઈપણ પ્રકારનું સંગઠન હોય તેને એક યા બીજી રીતે રાજકીય પક્ષ સાથે જોડાવું પડશે. કોઇપણ વ્યક્તિ કે સંસ્થા રાજકારણથી પર રહી શકતી નથી તો પછી જેને એ ભાગ બગડેલો હોય તેવી સંસ્થા સાથે જોડાણ કરી તેની શુદ્ધિ અને પુષ્ટિને કાર્યક્રમ મૂક એ જ અનુબંધકારની ફરજ બની રહે છે. રાજકારણ માટે લોકો એ રીતે જ ઘડાશે. સત્યને જ્યાં વહેવાર સિદ્ધાંત આપે ત્યાં રાજકારણ આવીને ઊભું જ રહે છે. દેશ અને વિદેશ બન્નેની દૃષ્ટિએ પણ જગતની ચાલુ ઘટનાઓથી વિમુખ ન રહી શકાય; એટલે કોંગ્રેસને રાજકારણું ક્ષેત્રનાં બળ રૂપે સ્વીકારીને વિશ્વ સાથે અનુબંધ જોડવામાં મદદ રૂપે થાય તે રીતે સક્રિય કાર્ય કરવું રહ્યું.
બે પ્રશ્નો-જગતના સાથે સાથે આવ્યા. તે વખતે ભારતની સક્રિય તટસ્થતાની આકરી કસોટી હતી. પણ તેમાં સારો ભાગ ભજવ્યો. એક પ્રશ્ન હતો સુએઝ નહેરને. તેમાં ભારતની વાતને વિશ્વને ટેકે મળ્યા અને વિશ્વના દબાણ આગળ વટ પાવર ધરાવતાં બ્રિટનને નમતું
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
