Dharmanubandhi Vishva Darshan Pustak 02 Anubandh Vichardhara

Author(s): Santbal
Publisher: Mahavir Saitya Prakashan Mandir

Page 179

૧૬૭
એટલે જ્યારે બી વાવવા જાય છે ત્યારે સૌ પ્રથમ ગણપતિને યાદ કરે છે અને પછી બોલે છે :–“આ વાવું છું તેમાં સંતને ભાગ, સતીનો ભાગ, જેગીને ભાગ, જતિને ભાગ, પશુને ભાગ, પંખીને ભાગ.” આમાં સૌને ભાગ છે એવી ભાવનાથી એ કાર્ય થાય છે.. આનાં બે કારણે છે:-(૧) કુદરત બધાને આપે છે; તેમ જ (૧) મારા જીવનને ટકાવી રાખવા બધાને પુરુષાર્થ ભેગે છે તેમ આમાં પણ ભેગે છે. આવી સામૂહિક સહઅસ્તિત્વની ભાવના છે.
વરસાદ વરસે છે ત્યારે કોઈ એક માટે વરસત નથી – “અન્નદ્ મયંતિ મૂતાન, ન્યાઝ હંમવા થશીર્ મત પચો, શણમુમવા ”
–એટલે કે વિશ્વના પ્રાણીમાત્ર યજ્ઞ કરે છે, પુરૂષાર્થ કરે છે. એ બધાને પુરૂષાર્થ ભેગા થઈને વરસાદ વરસે છે. એ ન વરસે તે અનાજ થાય નહીં; ઘાસ પણ થાય નહીં. આમ તો વાદળાં વરસે અને પાણી મળે એમ ઉપરથી લાગે છે, પણ અંતરથી વિચારીએ તો જણાશે કે જ્યાં લીલોતરી હોય, પર્વતો હોય, નદીઓ હેય, સુંદર લીલી વનરાજી ખીલી હોય ત્યાં અંતઃકરણમાં એક અને ભાવ પેદા થાય છે. આત્મ ઉન્નત બને છે, તેમ જ જગતનાં ચેતનાનો આવિર્ભાવ થાય છે. ત્યારે તેની ઇચ્છાને સક્રિય પડઘો પડે છે. વરસાદ ન વરસે ત્યારે લોકો પ્રાર્થના કરે છે. મુસ્લિમ અને ઇસાઇઓ પણ વરસાદ માટે પ્રાર્થના કરે છે. બમ લોકો તે એને ઉત્સવ મનાવે છે.
શું ખરેખર અંતરમાં ચેતનને આવિર્ભાવ થાય છે અને તેના પડઘા રૂપે વરસાદ પડે! એને ખ્યાલ કરતા ઘણાં અચકાશે. પણ, સાયલા પાસેના સેજકપુર ગામના એક પ્રસંગ છે. ત્યાં શ્રીજી મહારાજના એક ભક્ત રહેતા હતા. તેઓ બેરખ રાખીને માળા ફેરવે. એક દિવસ તેઓ સ્નાન કરવા બેઠેલા. ગરમ પાણી આવેલું પણ ઠંડુ પાણું નહોતું આવ્યું. ત્યાંથી ઓધવજી કલુ નામના શ્રાવક નીકળ્યા. તેમણે