Dharmanubandhi Vishva Darshan Pustak 02 Anubandh Vichardhara

Author(s): Santbal
Publisher: Mahavir Saitya Prakashan Mandir

Page 184

૧૭૨
તેમણે કહ્યું: “નવ રૂપિયા બસ થશે !”
“નવ નહિ, દશ . પણ પછી બજારમાં પંદર થાય તોયે તમારે દશથી વધુ ન લેવા.” મેં કહ્યું. કદાચ મારાથી સંકોચ પામતા હોય એટલે આસરની સૂચનાથી હું બહાર ગયે. દાદાની હાજરીમાં આ ભાવે આપવા કેવળ સોળ જણા જ રાજી થયા. મને નવાઈ લાગી પણ તેમાંથી ખેડૂતસંગઠનની રચના થઈ. પછી સભ્ય વધવા લાગ્યા. ભરતી અને ઓટ આવી પણ મંડળ ટકી રહ્યું છે. ગામડાંની આર્થિક-સામાજિક નીતિ કેવી હોય તે અંગે આ પ્રસંગે અને સિદ્ધાંતો મૂકવામાં આવ્યા છે.
ગામડાંનાં અર્થતંત્રને સ્થિર કરવા માટે બીજી જે વસ્તુ વિચારવાની છે તે એ કે એક માણસે એક જ ધ કરવો જોઈએ. જે નોકરી કરે તે ખેતી ન કરે અને ખેતી કરે તે વેપાર ન કરે. આથી બેકારીનું નિવારણ થશે અને સૌને શાંતિથી રોટલો મળી જશે. કેટલાક પેટા ધંધા કરવા પડશે પણ ગામની વસ્તી પ્રમાણે તે નક્કી કરી શકાશે. આ બધું ખેડૂતસંગઠને કે ગ્રામસંગઠન દ્વારા થવું જોઈએ.
નૈતિક પાયા પરનાં ગ્રામસંગઠને કે ગ્રામના નૈતિક લોકસંગઠને ત્રણ વર્ગન_ખેડૂત, મજૂર અને ગોપાલકો-થવાં જોઈએ. એમાં દરેક ટકા જેટલા સભ્ય, પ્રામાણિક વેપારી અને મધ્યમવર્ગના માણસોમાંથી લઈ શકાશે. વેપારીઓને આ વાતમાં રસ જાગે છે. તેઓ ગ્ય વ્યાજ જરૂર લે પણ વ્યાજ વટાવ ઉપર જ જિંદગી ન કાઢે. પિતાની મૂડીમાંથી તેઓ ગામમાં ઉદ્યોગોને પગભર કરવા વિચારે, એ ઇચ્છનીય છે. ખેડૂત મંડળ અમૂક ટકા વ્યાજ લેવાય તે અંગે પ્રયત્નશીલ છે. તેમાં કેટલાક વેપારીઓને પણ ટેકે છે. વેપારીઓ જે આટલું કરે તે તેઓ ગામના સાચા શબ્દમાં શાહુકાર કે દ્રટી બની શકશે. અને વેપારી તેમજ ખેડૂત વચ્ચે સુમેળ સાધી શકાશે. એવી જ રીતે પશુપાલકો અને ખેડૂત વચ્ચેના સંઘર્ષો મટાડવા માટે પશુપાલકોને ખેતી તરફ વાળવા; જેથી ખેતીમાં પણ કેટલું જોખમ છે તેને તેમને ખ્યાલ