Dharmanubandhi Vishva Darshan Pustak 02 Anubandh Vichardhara

Author(s): Santbal
Publisher: Mahavir Saitya Prakashan Mandir

Page 148

૧૩૬
એ બાબતમાં પૂતિ કરવી રહી. પછી આ ગામડાઓ કોંગ્રેસના પૂરક બળ બની રહે તો કેટલો ફાયદો થઈ શકે તે પણ અગાઉ વિચારાઈ ગયું છે.
આ ગામડાંઓમાં જે ખૂબીઓ પડી છે. એના ઊંડાણમાં જે તાવ પડયું છે તેને પ્રગટાવવાનું છે. જે તેમ નહીં થાય તે સત્ય અહિંસાવાળી લોકશાહી અને સારો સમાજવાદ નહીં આવે, કેવળ રોજીરોટલી નિમિત્તે સંઘર્ષ કરતાં લોકો નજરે ચઢશે; રવિશંકર મહારાજ ચીન ગયેલા. ત્યાં જોયું તો દેવમૂર્તિઓ ઉપર ધૂળ ચડેલી. તેમણે લોકોને પૂછ્યું : “આમ કેમ ?” તેમને જવાબ મળે કે બુદ્ધિની પ્રતિમા છે પણ હવે તે અમારા ઉપાસ્ય દેવ રહ્યા નથી. હવે આ કોદાળી–પાવડે અમારા ઉપાસ્ય દેવો છે. આ ગામડામાં રહેલ ખામીઓ દૂર ન કરવાનું પરિણામ !
ત્યારે ભારતના ગામડાંઓમાં ગાંધીયુગમાં તેની ખામીઓ દુર કરી, ખૂબીઓ પ્રગટાવવાના ઘણું કાર્યક્રમો થયા છે. એટલે જ પેલા અમેરિકનને ભારતના ગામડાંમાંથી કેટલાંક સુંદર તો મળ્યા તે એની વિશેષતા છે.
આજે જ્યારે વિશ્વયુદ્ધ ફાટી નીકળે તેવાં સંયોગે ઉભા થયા છે ત્યારે અહિંસક ઢબે તેને નિવારવાના ઉપાય જાય એ જરૂરી છે. ગામડાં ઉપર શહેરનું જે નિયંત્રણ છે તેને અહિંસક રીતે દુર કરવા માટે વિચારવાનું છે. આ માટે રાજ્ય સંસ્થા પાસે મદદની આશા રાખવી વધારે પડતી છે. તે માટે જનતા દ્વારા ક્રાંતિ કરવી હોય તે કસંગઠનના મુખ્ય ભાગ રૂપે ગ્રામ સંગઠનની ખાસ જરૂર છે.
મને શ્રદ્ધા છે કે ગામડામાં આ બધા બળને અનુબંધ થાય તે ભારતનું ગામડું વિશ્વનું પ્રેરણાસ્થાન બની જશે અને કોંગ્રેસ ઘડાશે, નહીં તો તેનું રૂપાંતર થઈ જશે. એ રીતે અહિંસક સમાજ રચના શક્ય બનશે.