Dharmanubandhi Vishva Darshan Pustak 02 Anubandh Vichardhara

Author(s): Santbal
Publisher: Mahavir Saitya Prakashan Mandir

Page 146

૧૩૪
યાદના નાશ ઉપરથી મળે છે. યાદ મદમાં આવીને દારૂડીયા, માંસાહારી અને અંતે સ્વયંનાશક બની ગયા. યાદવના પ્રતીક રૂપે શહેરને લઈ શકાય. ત્યાં ભપકો દેખાશે પણું બલિદાનની વાત આવશે, કંઈક ત્યાગ કરવાનું આવશે ત્યારે તે અટકી જશે. એટલું જ નહીં, સંસ્કૃતિનો પ્રવાહ ગામડામાં, પછાત વર્ગોમાં અને નારી જાતિમાં વહેતો જોવા મળશે ત્યારે શહેરના ભદ્ર લોકો એને રૂંધવા પ્રયત્ન કરશે. ભેદ ભાવ ઉપર રચાયેલ શહેરની સભ્યતામાં તો એમને (ગામડાનાં લોકોને) માનવ રૂપે ગણવામાં પણ અશિષ્ટતા આવી જાય છે. શહેરી લોક એમ માને કે આ ગામડીયાએ તે અભણ – અજ્ઞાન છે – તેઓ શું જાણે?
બુદ્ધ અને મહાવીર બન્નેએ ઉપદેશ આપતાં પહેલાં તપસ્યા કરી, ફરી ફરી જનસંપર્ક સાધ્યો હતે એટલું જ નહીં લોકોને મહત્વ આપ્યું હતું અને તેમણે પોતાને ઉપદેશ લોકસભામાં આ હતે.
આમ બધા સમયમાં રામકૃષ્ણ, બુદ્ધ, મહાવીર અને ગાંધી સુધી જોઈ શકાય છે કે ગામડાના અનબંધ વગર કોઈ પણ ક્રાંતિકારઅનુબંધકાર પિતાનું કાર્ય કરી શક્યા નથી. ગામડાંઓએ દરેક કાળમાં પિતાને ફાળો લોકક્રાંતિમાં નોંધાવ્યો છે. વચમાં ભકિતકાળ આવ્યો તે તેમાં પણ ગામડાંઓ તલ્લીન બન્યાં. પણ જે એક વસ્તુ ભૂલાઈ જવા પામી તે એ કે તેમને સંગઠિત શકિત રૂપે કોઈએ આગળ ન ર્યા. જે ગામડાં સંગઠિત હેત તે પરદેશીઓ આવી શક્યા ન હોત અને અહીંની ભેદભાવની નીતિને લાભ ન લઈ શક્યા હોત.
છતાં આજે ગ્રામસંગઠન-લોક સંગઠનને ઘણે અવકાશ છે. ગામડાંઓમાં આજે સહકારી મંડળીઓ કાર્ય કરે છે; પંચાયતે ચાલે છે, હરિજન તરફ ભેદભાવ ઘટ છે; પછાત વર્ગોને આગળ વધવામાં દરેક શકય મદદ ઊભી થઈ છે.
કેટલાક ગામડે તો ભલે ઘરમાં ભેદભાવ હોય પણ સમાજમાં હરિજને પ્રતિ ભેદભાવ ઓછો થયો છે. કોઈ સારા-માઠા પ્રસંગે તેમની જમીન-મિત બધું યે કામ આવે. ગામડાઓ કાર્યકરોને પોષે