Dharmanubandhi Vishva Darshan Pustak 02 Anubandh Vichardhara

Author(s): Santbal
Publisher: Mahavir Saitya Prakashan Mandir

Page 41

અનુબંધ કહેવાય. ભગવાન રામે હનુમાન, સુગ્રીવ, જાવંત, શબરી અને છેવટે રાક્ષસમાંથી રત્ન શેધીને જગહિતાર્થે મહાસાધનમાં જોડી દીધાં.
3. મણિભાઇએ કહ્યું : “ધેયને અનુલક્ષીને કરેલી ક્રિયા તે અનુબંધ ગણાવી જોઈએ. વધારે એટલું કહી શકીએ કે ધ્યેયની સાથે “સુ” આવો જોઈએ; એટલે કે ધ્યેય સારો હોવો જોઈએ.”
શ્રી માટલિયાએ કહ્યું : “પશ્ચિમમાં પણ આવી એક સાયટી છે. હમણું મેં “હેમ હાઉસ'ના લેખકનું “સોસાયટીઝ એન્ડ જસ્ટીસ
નામના પુસ્તકમાં તેવું વાંચ્યું છે. તેમાં લખ્યું છે કે બાળકના વિકાસ માટે હાલરડું જોઈએ તેમ સમાજના બધા અંગે તાલબદ્ધ હોય (અનુબંધિત) તે સમાજની પ્રગતિ થાય.” અનુબંધ ક્યારથી?:
પૂજાભાઇએ કહ્યું: “આ રીતને અનુબંધ પ્રયોગ અહીં પહેલ વહેલો જ લાગે છે.”
તેનો ખુલાસો કરતાં સભ્યએ કહ્યું : “ના, એ તે ગાંધીજીએ જ કર્યો છે. અસ્પૃશ્યતા નિવારણની દિશામાં ગાંધીજીને માટે જેમ નરસિંહ મહેતા અને સ્વામી દયાનંદજીએ વાતાવરણ તૈયાર કરી આપ્યું, તેમ ગાંધીજીએ અનુબંધ પ્રયોગને માટે માર્ગ ઉધાડે કરી આપે છે. અનુબંધકારની યોગ્યતા:
પૂ. શ્રી નેમિમુનિએ અનુબંધકારની યોગ્યતા વર્ણવતાં પરિગ્રહ, પ્રાણ અને પ્રતિષ્ઠા છોડવાનું કહ્યું. જે ગૃહસ્થ સાધકોની આટલી તૈયારી ન હોય ત્યાં શું?” એ વિષે ચર્ચા આગળ ચાલતા દેવજીભાઈએ બે ઉદાહરણે ટાંકયા :–
(૧) એક વખત ગુંડાઓનું જોર હતું એવી વાત ગામમાં ફેલાયેલી. હું બહારગામ ગયો હતો. ત્યાંથી પાછા ફર્યો ત્યાં સુધી મારી