________________
७२
# सुपात्रेऽनेषणीयदानमपि कदाचिन्न तथाविधबहुदोषकृत् ॥ अत्र च गुणवत्पात्रमाश्रित्याकारणेऽपि भावप्रकर्षविशेषादप्रासुकानेषणीयादेरपीदं फलं न विरुध्यते, अचिंत्यत्वाच्चित्तपरिणतेरिति सम्भाव्यते, अत एतद् भगवतीवचनाद् ज्ञायते । सुपात्रमाश्रित्यानेषणीयदानमपि भक्तितरलितचित्तत्वेन ददतः कदाचिन्न तथाविधबहुदोषकारीति सुपात्रे तदपि कदाचिद् गृहिणः सम्भवतीत्यावेदितम्।
. भगवतीसूत्रोक्ततृतीयचतुर्थभङ्गे यत्कथितं तत्कथ्यते ॥ तथा 'समणोवासगस्स णं भंते ! तहारूवं असंजयअविरयअपडिहयपचक्खायपावकम्मं फासुएण वा अफांसुएण वा एसणिज्जेण वा असण ४ पडिलाभेमाणस्स किं कज्जइ ? हंता गोयमा ! एगंत सो पावे कम्मे कज्जइ नत्थि से कावि णिज्जरा'। सुगमं चैतत्, नवरं असंयतः सप्तदशप्रकारसंयमाद् बहिर्भूतः। तथा विविधमनेकधा द्वादशविधे तपसि रतो विरतस्तन्निषेधादविरतः, तथा प्रतिहता निर्ग्रन्थभेदेन स्थितिहासात्, प्रत्याख्यातानि हेत्वभावतः पुनर्वृद्धिनिरोधात् पापकर्माणि ज्ञानावरणादीनि • ક્યારેક સુપાત્રમાં અનેષણીચદાન પણ તેવા પ્રકારના બહુદોષને કરનાર બનતું નથી ... | ગુણિયલ-સુપાત્રને આશ્રયીને, કારણ વિના પણ ઉત્કૃષ્ટ ભાવ-વિશેષથી અમાસુક અનેષણીયાદિ વહોરાવે તો પણ આ ઉપરોક્ત ફળ વિરોધ પામતું નથી. અર્થાત, તેમાં પણ એકાંતે નિર્જરા થાય છે. કારણ કે “મનની પરિણતિ અચિત્ય હોય છે તેથી આવી સંભાવના છે. આમ, ભગવતીના વચનથી જણાય છે.
તેમજ, આ વાત પણ છતી થાય છે કે, સુપાત્રને આશ્રયીને ભક્તિસભર ચિત્તથી અમાસુક-અનેકણીય દાન આપનારને ક્યારેક એ બહુ દોષકારી બનતું નથી એટલે સુપાત્રને વિષે તેવા પ્રકારનું દાન ક્યારેક ગૃહસ્થને સંભવે છે. હવે, ભગવતીજીમાં ૩જા અને ૪થા ભાંગા અંગે જે કહ્યું છે તે કહે છે. • ભગવતીસૂત્રમાં કહેવાયેલ ત્રીજા-ચોથા ભાંગામાં જે કહેવાયું છે, તે કહેવાય છે. •
તથા, પ્રશ્ન :- સમોવાસ સ ાં અંતે તીર્વ સíનય-વિરાપદિયપબ્લવવા પામ્યું फासुएण वा अफासुएण वा एसणिज्जेण वा असणपाणखाइमसाइमेणं पडिलाभमाणस्स किं कज्जड ?
ઉત્તર :- હંતા ગોયમાં ! Niત તો પાવે ને વMડું નત્યિ રે છવિ નિર્નર
પ્રશ્ન :- હે ભગવાન ! શ્રમણોપાસક તેવા પ્રકારના અસંયત-અવિરત-અપ્રતિહતપ્રત્યાખ્યાત પાપકર્મવાળાને પ્રાસુક કે અપ્રાસુક કે એષણીય વહોરાવે તો તે શું ફળ પામે ?
ઉત્તર :- હે ગૌતમ ! તે એકાંતે પાપકર્મ બાંધે છે પણ કોઈપણ પ્રકારની તેને નિર્જરા નથી.
“સંત” = ૧૭ પ્રકારના સંયમથી બહાર થયેલ, ‘વિરત’ = ૧૨ પ્રકારના તપમાં જે રત રહે તે વિરત છે. એ જેમાં નથી તે અવિરત છે, “સપ્રતિતપ્રત્યાર્થત પાવ' = અપ્રતિહત એટલે કે, સામાયિક-છેદોપસ્થાનીય આદિ નિર્ગસ્થના ૫ ભેદથી સ્થિતિનો હ્રાસ નથી થયો તેવા. આમાં, નિર્ઝન્ય કક્ષાની અપેક્ષાએ અધ્યવસાયની વિશુદ્ધિથી સ્થિતિનો હ્રાસ સમજવો. અપ્રત્યાખ્યાતપાપકર્મા એટલે અવિરતિસ્વરૂપ હેતુના અભાવથી ફરી જ્ઞાનાવરણીયાદિ કર્મોની સ્થિતિ ન વધે એ રીતે જેણે પાપકર્મોનું પચ્ચક્ખાણ કર્યું છે તેને પ્રત્યાખ્યાતપાપકર્મો કહેવાય છે. તેનો નિષેધ હોવાથી, એટલે કે અવિરતિ
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
